Pika kulminante e fushatës eletorale në Tiranë deri më tani, sipas meje, mbrriti me denoncimin që bëri kandidati Olldashi dy ditë më parë mbi pasojat dramatike që i ka sjellë qytetit shkellja e regullores së urbanistikës. Sipas Olldashit sëbashku me 3 milion e 500 mijë metra katrorë ndërtime të kryera gjatë gjashtë vjetëve, sipas regullores së urbanistikës të miratuar nga socialistët, (që sigurisht është hartuar duke patur parasysh rregullore qytetesh normale) Tiranës do të duhej t’i ishin shtuar, minimalisht, 210 mijë metra katrorë gjelbërim rrotull pallateve, 210 mijë metra katrorë ndërtim të parqeve të gjelbëruara, 280 mijë metra katror rrugë dhe shëtitore, 1 milion e 220 mijë metra katrorë park periferik. Po ashtu do të duhej të ishin ndërtuar 40 çerdhe të reja, 40 kopështe, 20 shkolla tetëvjeçare, 10 shkolla të mesme, 70 mijë metra katrorë terren sportiv publik. Të gjitha këto nuk janë bërë dhe ç’është më e keqja nuk ka terren ku të bëhen sepse ky është zënë nga ndërtimet. Diferenca midis qytetit që duhet të ishte dhe atij që ka dalë është diferenca midis një qyteti normal dhe një qyteti të çmendurish.
Kjo goditje e Olldashit, mu pse ishte momenti më i fortë i fushatës së tij, zbuloi, sipas meje, edhe dobësinë më të madhe të kësaj fushate. Paradoksalisht pika e saj e dobët është ajo që duket pika e saj e fortë: përqendrimi i goditjes mbi Edi Ramën dhe korrupsionin e tij. Pa dyshim Edi Rama ka përgjegjësinë më të madhe morale, intelektuale dhe ligjore për këtë krim ndaj qytetit. Por ky krim nuk është bërë nga Edi Rama vetëm. Ky krim është bërë nga një “bandë” shumë më e madhe e më e shtrirë në numër e profesione. Kryebashkiaku nuk është as inxhinieri arkitekt që ka projektuar shëmtirat që ngrihen përditë, as inxhinieri konstruktor që i ka përllogaritur, as investuesi, as pronari i truajve që ka bërë kontratën me ndërtuesit dhe as i vetmi që i ka miratur në KRT. E kam fjalën se përbindëshi që ka bërë këtë shkatërrim dhe që po e fut qytetin në kolaps është një shumëkëmbësh tentakulat e të cilit do të duhet t’i shohim edhe tek shumçka tjetër përveç duarve të gjata të Edi Ramës nëse duam vërtet ta luftojmë atë. Ato duhet t’i shohim edhe tek ish pushtetarët qendrorë socialistë si Nano që në vend se të kontrollonin Ramën e përdorën sistemin e tij për vete, edhe tek mediat që ia kanë fshehur publikut këtë gjendje sepse shumica e pronarëve të tyre janë ndërtues, edhe tek sistemi i drjetësisë i kapur prej tij e me rradhë. E kam fjalën, pra, se ky shkatërrim - që është një pjesë e shkatërrmit që i është bërë e po i bëhet tërë vendit – është rezultat i një sistemi që punon mbrapsht sepse punon në interesat e një pakice të papërgjegjëshme, ashtu sikurse punonte mbapsh edhe sistemi komunist, në thelb, po për të njëjtat arësye.
Problemi është se duke e fokusuar të gjithë të keqen e kësaj gjendjeje tek Rama e duke mos folur për sistemin mund të arrihet fare mirë eliminimi i Ramës, por jo i sistemit shkatërrues të qytetit. Fakti që e njëjta masakër urbane ka ndodhur në thelb edhe me bashkiakët paraardhës edhe në qytetet të tjera, edhe atje ku qeveris PD-ja tregon se e keqja është shumë më e madhe sesa Rama. Mungesa e denoncimit të sistemit me të tërë tentakulat e veta e fuqinë e vet është sipas meje një nga pikat më të dobëta të Olldashit. Si është e mundur që askush prej ndërtuesve psh. nuk figuron krahas Ramës në listën e të akuzuarve, por përkundrazi këta miklohen e mbahen afër nga kandidati? Nuk mundet që ndërtuesit të lajnë duart nga kjo mesele. Madje, sipas disa deklaratave të Ramës, ndërtuesit, me pangopshmërinë e tyre, kanë përçudnuar edhe lejet e ndërtimit të dhëna nga ai kurse qeveria, ku ka bërë pjesë deri dje Olldashi, si dhe policia ndërtimore e varur nga kjo qeveri, kanë heshtur ndaj shkeljeve të ndërtuesve. Përveç pastrimit të ndonjë shkolle dhe shembjes së Zogut të Zi asgjë thelbësore nuk u bë në qytet gjatë kësaj kohe duke bërë që këto akte të duken më shumë si fasada. Sot kundërshtarët e PD, po edhe ata që kanë interes thjesht të fitojnë socilistët, madje edhe një pjesë politikanësh socialistë, nuk është se flasin mirë për të tyrin, por deklamojnë rrezikun se demokratët do të shfrytëzojnë në mënyrë edhe më barbare dhe më të papërgjegjëshme sistemin e korrupsionit që ngritën socialistët po të marrin në dorë edhe pushtetin lokal.
Dobësia e dytë e fushatës së Oldashit është mungesa e përcaktimit të prioritetit në projektin që i paraqet publikut. Dhe kjo sipas meje nuk është pa lidhje me mungesën e denoncimit të sistemit në tërësinë e vet. Gjendja katstrofike që përshkroi Olldashi me shifra e që ne e shohim me sy e me veshë e me këmbë e me mushkëri përditë, nuk mund të mos verë prioritet të prioriteteve frenimin e kësaj masakre dhe marrjen në dorë të kontrollit të territorit. Premtimi nga Olldashi i planit urbanistik për gjashtë muaj dhe ideja e zhvillimit policentrik të qytetit është shpresëdhënës pikërisht në këtë kontekst. Por, duke marrë parasysh situatën që përshkroi kandidati, ta do mendja se ky plan urbanistik do të duhet të hartohet duke synuar nevojën e normalizimit të qytetit duke parashikuar ndërtime kopshtesh, shkollash, parqesh, lulishtesh, fushash sporti etj. E kjo do të thotë se projekti i Olldashit do të duhet ta verë theksin tek nevoja e një frenimi të ndërtimeve deri në hartimin e këtij plani sepse plani do të duhet të parashikojë edhe shembje ndërtesash që janë ngritur mbi rrugë e mbi sheshe publike, edhe shtetëzim e dëmshpërblim të banorëve përreth duke i dhënë sipërfaqe banimi në këto ndërtesa. edhe kompensim pronarësh në truajsh ku nuk janë kryer ende ndërtime të larta në mënyrë që ato të shndrrohen në parqe e lulishte e të tjera gjëra si këto. Mirëpo ndërkaq sot në Tiranë thuhet se ka 150 firma ndërtimi që vazhdojnë të ngrenë pallate banimi dhe jo shkolla, as kopështe, as lulishte e asgjë nga ato që përmendi Olldashi si mungesa. Në periferi të Tiranës në Dajt dhe në zona të tjera ku drejtojnë demokratë nën shembullin e Ramës punohet edhe më keq se ai në dëm të gjelbërimit. Duke patur parasysh këtë problematikë dhe këtë prioritet të prioriteteve lind pyetja: si është e mundur që njëkohësisht u flitet viktimave për masakrën që kanë pësuar edhe ekzekutuesve materialë të saj, ndërtuesve, u premtohen lehtësira në vazhdimin e masakërs? Duke patur parasysh pasqyrën dramatike që paraqiti Olldashi pyetja shtrohet: Çfarë do të ndërtojnë më këta ndërtues në këtë qytet të stërpopulluar me beton? Ku do të ndërtojnë këta? Po ashtu: të mos harrojmë se plani francez i kryebashkiakut parashikon ndërtimin e tetë qendrave të biznesit me nga njëzetepesë kate sejcila e jo vetëm kaq, por edhe shumë ndërtime të tjera të larta që do t’i rrisin edhe më shifrat katastrofike që na dha Oldashi në dëm të gjelbërimit, parqeve e lulishteve. Ai në fakt është plani i kolapsit përfundimtar, i dëbimit përfundimtar të Tiranasve nga qyteti i tyre për në rrethinat apo për në çmendinë. Përse nuk flitet më për rishikimin e planit francez, në kuadër të planit tërësor të qytetit siç u fol në fillim nga demokratët, por konsiderohet i mirëqënë edhe nga ky kandidat? Projekti Olldashi nuk i jep përgjigje këtyre kontradiktave.
Në retorikat e të dy kandidatëve gjen shumë pika të përbashkëta. Të dy kandidatët premtojnë planin urbanistik, zonat e gjelbëra, rrugët që duhet të mbarojnë së shtruari, kopshtet, çerdhet, shkollat. Të dy palët flasin për frymëmarrjen e qytetit, për pastrimin nga plehërat e nga ndotja e ajrit si dhe të tjera gjëra si këto që i interesojnë shumicës së votuesve. Por, fatkeqësisht, të dy palët nuk tregojnë se nga i kanë marrë të hollat për fushatën e tyre. Deri më tani përvoja ka treguar se fushtatat elektorale kanë qenë koha e të mbjellave të sitemit të korrupsionit kurse masakra urbane që na paraqiti Olldashi të korrat e saj. Çështja e kësaj fushate mund të shtrohet edhe kështu: na thoni nga i keni marrë të hollat e fushatës t’ju themi se cilët jeni dhe çfarë do të bëni në të vërtetë. (Korrieri, 10 shkurt 2007)
Kjo goditje e Olldashit, mu pse ishte momenti më i fortë i fushatës së tij, zbuloi, sipas meje, edhe dobësinë më të madhe të kësaj fushate. Paradoksalisht pika e saj e dobët është ajo që duket pika e saj e fortë: përqendrimi i goditjes mbi Edi Ramën dhe korrupsionin e tij. Pa dyshim Edi Rama ka përgjegjësinë më të madhe morale, intelektuale dhe ligjore për këtë krim ndaj qytetit. Por ky krim nuk është bërë nga Edi Rama vetëm. Ky krim është bërë nga një “bandë” shumë më e madhe e më e shtrirë në numër e profesione. Kryebashkiaku nuk është as inxhinieri arkitekt që ka projektuar shëmtirat që ngrihen përditë, as inxhinieri konstruktor që i ka përllogaritur, as investuesi, as pronari i truajve që ka bërë kontratën me ndërtuesit dhe as i vetmi që i ka miratur në KRT. E kam fjalën se përbindëshi që ka bërë këtë shkatërrim dhe që po e fut qytetin në kolaps është një shumëkëmbësh tentakulat e të cilit do të duhet t’i shohim edhe tek shumçka tjetër përveç duarve të gjata të Edi Ramës nëse duam vërtet ta luftojmë atë. Ato duhet t’i shohim edhe tek ish pushtetarët qendrorë socialistë si Nano që në vend se të kontrollonin Ramën e përdorën sistemin e tij për vete, edhe tek mediat që ia kanë fshehur publikut këtë gjendje sepse shumica e pronarëve të tyre janë ndërtues, edhe tek sistemi i drjetësisë i kapur prej tij e me rradhë. E kam fjalën, pra, se ky shkatërrim - që është një pjesë e shkatërrmit që i është bërë e po i bëhet tërë vendit – është rezultat i një sistemi që punon mbrapsht sepse punon në interesat e një pakice të papërgjegjëshme, ashtu sikurse punonte mbapsh edhe sistemi komunist, në thelb, po për të njëjtat arësye.
Problemi është se duke e fokusuar të gjithë të keqen e kësaj gjendjeje tek Rama e duke mos folur për sistemin mund të arrihet fare mirë eliminimi i Ramës, por jo i sistemit shkatërrues të qytetit. Fakti që e njëjta masakër urbane ka ndodhur në thelb edhe me bashkiakët paraardhës edhe në qytetet të tjera, edhe atje ku qeveris PD-ja tregon se e keqja është shumë më e madhe sesa Rama. Mungesa e denoncimit të sistemit me të tërë tentakulat e veta e fuqinë e vet është sipas meje një nga pikat më të dobëta të Olldashit. Si është e mundur që askush prej ndërtuesve psh. nuk figuron krahas Ramës në listën e të akuzuarve, por përkundrazi këta miklohen e mbahen afër nga kandidati? Nuk mundet që ndërtuesit të lajnë duart nga kjo mesele. Madje, sipas disa deklaratave të Ramës, ndërtuesit, me pangopshmërinë e tyre, kanë përçudnuar edhe lejet e ndërtimit të dhëna nga ai kurse qeveria, ku ka bërë pjesë deri dje Olldashi, si dhe policia ndërtimore e varur nga kjo qeveri, kanë heshtur ndaj shkeljeve të ndërtuesve. Përveç pastrimit të ndonjë shkolle dhe shembjes së Zogut të Zi asgjë thelbësore nuk u bë në qytet gjatë kësaj kohe duke bërë që këto akte të duken më shumë si fasada. Sot kundërshtarët e PD, po edhe ata që kanë interes thjesht të fitojnë socilistët, madje edhe një pjesë politikanësh socialistë, nuk është se flasin mirë për të tyrin, por deklamojnë rrezikun se demokratët do të shfrytëzojnë në mënyrë edhe më barbare dhe më të papërgjegjëshme sistemin e korrupsionit që ngritën socialistët po të marrin në dorë edhe pushtetin lokal.
Dobësia e dytë e fushatës së Oldashit është mungesa e përcaktimit të prioritetit në projektin që i paraqet publikut. Dhe kjo sipas meje nuk është pa lidhje me mungesën e denoncimit të sistemit në tërësinë e vet. Gjendja katstrofike që përshkroi Olldashi me shifra e që ne e shohim me sy e me veshë e me këmbë e me mushkëri përditë, nuk mund të mos verë prioritet të prioriteteve frenimin e kësaj masakre dhe marrjen në dorë të kontrollit të territorit. Premtimi nga Olldashi i planit urbanistik për gjashtë muaj dhe ideja e zhvillimit policentrik të qytetit është shpresëdhënës pikërisht në këtë kontekst. Por, duke marrë parasysh situatën që përshkroi kandidati, ta do mendja se ky plan urbanistik do të duhet të hartohet duke synuar nevojën e normalizimit të qytetit duke parashikuar ndërtime kopshtesh, shkollash, parqesh, lulishtesh, fushash sporti etj. E kjo do të thotë se projekti i Olldashit do të duhet ta verë theksin tek nevoja e një frenimi të ndërtimeve deri në hartimin e këtij plani sepse plani do të duhet të parashikojë edhe shembje ndërtesash që janë ngritur mbi rrugë e mbi sheshe publike, edhe shtetëzim e dëmshpërblim të banorëve përreth duke i dhënë sipërfaqe banimi në këto ndërtesa. edhe kompensim pronarësh në truajsh ku nuk janë kryer ende ndërtime të larta në mënyrë që ato të shndrrohen në parqe e lulishte e të tjera gjëra si këto. Mirëpo ndërkaq sot në Tiranë thuhet se ka 150 firma ndërtimi që vazhdojnë të ngrenë pallate banimi dhe jo shkolla, as kopështe, as lulishte e asgjë nga ato që përmendi Olldashi si mungesa. Në periferi të Tiranës në Dajt dhe në zona të tjera ku drejtojnë demokratë nën shembullin e Ramës punohet edhe më keq se ai në dëm të gjelbërimit. Duke patur parasysh këtë problematikë dhe këtë prioritet të prioriteteve lind pyetja: si është e mundur që njëkohësisht u flitet viktimave për masakrën që kanë pësuar edhe ekzekutuesve materialë të saj, ndërtuesve, u premtohen lehtësira në vazhdimin e masakërs? Duke patur parasysh pasqyrën dramatike që paraqiti Olldashi pyetja shtrohet: Çfarë do të ndërtojnë më këta ndërtues në këtë qytet të stërpopulluar me beton? Ku do të ndërtojnë këta? Po ashtu: të mos harrojmë se plani francez i kryebashkiakut parashikon ndërtimin e tetë qendrave të biznesit me nga njëzetepesë kate sejcila e jo vetëm kaq, por edhe shumë ndërtime të tjera të larta që do t’i rrisin edhe më shifrat katastrofike që na dha Oldashi në dëm të gjelbërimit, parqeve e lulishteve. Ai në fakt është plani i kolapsit përfundimtar, i dëbimit përfundimtar të Tiranasve nga qyteti i tyre për në rrethinat apo për në çmendinë. Përse nuk flitet më për rishikimin e planit francez, në kuadër të planit tërësor të qytetit siç u fol në fillim nga demokratët, por konsiderohet i mirëqënë edhe nga ky kandidat? Projekti Olldashi nuk i jep përgjigje këtyre kontradiktave.
Në retorikat e të dy kandidatëve gjen shumë pika të përbashkëta. Të dy kandidatët premtojnë planin urbanistik, zonat e gjelbëra, rrugët që duhet të mbarojnë së shtruari, kopshtet, çerdhet, shkollat. Të dy palët flasin për frymëmarrjen e qytetit, për pastrimin nga plehërat e nga ndotja e ajrit si dhe të tjera gjëra si këto që i interesojnë shumicës së votuesve. Por, fatkeqësisht, të dy palët nuk tregojnë se nga i kanë marrë të hollat për fushatën e tyre. Deri më tani përvoja ka treguar se fushtatat elektorale kanë qenë koha e të mbjellave të sitemit të korrupsionit kurse masakra urbane që na paraqiti Olldashi të korrat e saj. Çështja e kësaj fushate mund të shtrohet edhe kështu: na thoni nga i keni marrë të hollat e fushatës t’ju themi se cilët jeni dhe çfarë do të bëni në të vërtetë. (Korrieri, 10 shkurt 2007)
No comments:
Post a Comment