Mbi kufirin detar dhe jo vetëm

Një lexues i shkrimeve te mija më pyeste nëpërmjet internetit pse nuk jam prononcuar për punën e kufirit detar. E falenderoj që më dha rastin të shprehem për këtë çështje sepse, për të qenë i sinqertë, nuk kisha ndërmend të shkruaja pa ma kërkuar kush mendimin. Po pse nuk kisha ndërmend të shkruaja? Zakonisht heshtje të tilla nga shumica interpretohen si heshtje që flasin. Në këtë rast një heshtje e tillë mund të interpretohet se ky gazetar mund të jetë dakort me qeverinë apo se po konformohet. Edhe letra e lexuesit kishte një konotacion gati sikur më fajësonte që nuk kisha shkruar për humbjen e 370 km katror sipërfaqe ujore shqiptare.
Heshtja ime lidhur me këtë çështje nuk ka të bëjë as me anësi dhe as me ndonjë konformizëm. Nuk kam shkruar lidhur me këtë çështje për dy shkaqe. Së pari, për të respektuar seriozitetin e profesionit të gazetarit që, sipas meje, duhet të synojë të thotë gjithmonë vetëm të vërtetën, ndërsa, lidhur me këtë çështje, të vërtetën ma mbulojnë luftrat për pushtet midis palëve: me fjalë të tjera nuk jam i sigurt nëse kufiri është ndarë me të drejtë apo vërtet ka hile në favor të grekëve. Së dyti, sepse, nëse është e vërtetë kjo e dyta, përsëri këtë nuk e shoh aq të rëndë në krahasim me gjëra të tjera për të cilat nuk kam reshtur së shkruari. Le të shpjegohem për të dyja njëherësh.
Nuk kam pikën e dyshimit se kategoria e politikanëve që kemi ne në krye të vendit, në vazhdën e atyre paraardhës, për të ndejtur në pushtet mund të falin jo 370 km katror det që banohet nga peshqit, por edhe 370 km katror tokë që banohet nga shqiptarë. Jo vetëm kaq, por, për pushtetin, mund edhe të shkatërrojnë 27 mijë kilometra katrorë të shteti shqipar. Jo vetëm kaq, por - duke patur parasysh se jeta e njerëzve vlen më shumë se dheu apo uji - mund të them, pa frikën se gaboj, se për pushtet ata janë gati të shkatërrojnë edhe jetët e shqiptarëve. Historikisht ka qenë kështu duke filluar me Zogun e pastaj me Hoxhën për të mbrritur në politikanët e paskomunizmit.
Në fakt e tërë historia e trajtimit të territorit shqiptar nga politikanët tanë aktualë nuk është gjë tjetër veçse një abuzim me territorin e këtij vendi për punë pushteti dhe paraje aq sa, jam i sigurtë se, nëse amerikanët do të donin të ngrinin nesër një bazë ushtarake në vendin tonë këta tanët edhe gjysmën e territorit shqiptar do t'ua jepnin me gëzim vetëm që të rrinin në pushtet. E nesër, sikur pushteti i tyre të varej nga kinezët, do të bënin të njëjtën gjë me ta.
Për mua abuzimi brenda përbrenda vendit është edhe më i rëndë sesa falja (sikur ta kemi falur) e 370 km katror det. Kjo puna e kufirit thjesht kërkon të manipulojë një ndjenjë kombëtare, por dëmi që i është bërë e po i bëhet brenda vendit, edhe nga ata që bërtasin për tradhëti kombëtare, është shumë më i madh edhe ekonomikisht për sot dhe për brezat që do të vijnë. Ne kemi në krye të vendit politikanë që kanë prerë pyjet e Shqipërisë për t'i shitur për përfitime vetiake në Itali, që kanë ngrënë shpërfyturuar lumenjët me lavatriçet e tyre, që kanë helmuar hapësira pa fund me ndotje gjithfarëshe, që kanë shkatërruar në mënyrë të pakthyeshme pjesë të çmuara të bregdetit për të ngritur pallatet e vilat e tyre, që kanë shkatërruar tokat e bukës në mënyrë të pakthyeshme, që u kanë vënë kazmën monumenteve të panumërta kulturore për të ngritur pallatet e tyre. Ajo çka po ndodh sot me mijëra km katror që po u jepen të huajve me konçesionet për 99 vjet, që të shfrytëzojnë territorin shqiptar për interesat e tyre, deri sa të hanë edhe malet, ju siguroj që është më e rëndë, pasi, tek e fundit, nëse me atë 370 km katror det kemi humbur - nëse është e vërtetë - mundësinë për të kapur ca peshk më shumë apo për të nxjerrë ca naftë - ne po humbasim brenda territorit tonë shumë më tepër mundësira nga paaftësia dhe babëzia e politikanëve. Le të ulen ekspertë dhe të bëjnë llogari me laps në dorë po të duan.
Por le të kthehemi tek çështja e kufirit detar. Nuk e përjashtoj që edhe në çështjen e përcaktimit të kufirit detar me Greqinë të ketë ndikuar kjo politikë e pushtetit me çdo çmim. Madje nuk e përjashtoj që edhe opozita heshti në fillim për shkak të së njëjtës mendësi: se mos humbet pikë me grekët dhe ata nuk e mbështesin për bojkotin e ku di unë. Për mua edhe kundërshtimi që ajo po bën për fabrikat e çimentos, tecet me qymyr, petroliferat e parqet industriale është shumë i zbehtë pikërisht për këtë arësye. Thënë të gjitha këto - prapë nuk them dot me bindje se në rastin e përcaktimit të kufirit detar kemi të bëjmë me falje hapësire ujore. Kjo sepse më duket se gjëja do të ishte shumë flagrante dhe diskredituese për grekët në kontekstin evropian. Mirëpo lexuesi im mund të thotë: po pse nuk është diskredituese për italianët që të vijnë ta kthejnë territorin tonë në koshin e plehërave të Evropës? Ky është një argument që qëndron dhe që na bën ta shohim edhe më me dyshim marrëveshjen, por gjithsesi nuk është provë e mjaftueshme. Si provë të mjaftueshme unë do të kërkoja vlerësimin e një eksperti apo grupi ekspertësh të cilët do ta shihnin hartën dhe do të hiqnin vijat ndarëse të kufirit në një mënyrë të atillë sikur të mos e dinin fare se për cilin shtet bëhet fjalë. Ajo që më duket e padurueshme është se si nuk kemi askend që të japë një gjykim të tillë të paanshëm për këtë punë, që të ketë autoritet të padiskutueshëm, ndërkohë që kjo më duket shumë e lehtë. Ne kemi dëgjuar ekspertë të Berishës dhe ekspertë të opozitës, por jo ekspertë fjala e të cilëve të jetë e padiskutueshme. Edhe sikur ndonjë shoqatë joqeveritare të marrë nisiativën të thërresë ekspertë të pavurur të cilëve t'u kërkojë të caktojnë kufirin detar, përsëri kam frikë se, varësisht nga çka do të thonë ekspertët, ajo do të cilësohet në shërbim të Berishës apo në shërbim të Ramës. Ashtu sikurse ndodh, për fat të keq, edhe me mediat ku gjysma e tyre asgjëson tjetrën duke vrarë të vërtetën. Në rastin konkret bëhet edhe më e vështirë gjetja e së vërtetës pasi përcaktimi i saj lidhur me këtë çështje nuk është i ngjashëm me çështje të tjera ku gazetarit mund t'i mjaftojnë njohuritë e tij. Personalisht ndjehem shumë i sigurt se po them të vërtetën kur e akuzoj qeverinë për bëmat me fabrikat e çimentos me konçesionet për parqe industriale, tece me qymur etj., paçka se për ndonjërën prej tyre mund të ketë edhe kundërargumente. Kurse këtu bëhet fjalë për një punë shumë teknike për të cilën gazetari, që të japë gjykimin, ka nevojë për vlerësimin teknik të ekpertit. Nga sa kam ndjekur në shtyp e në media qeveria deklaron se ka respektuar principin e barazlargësisë. Dhe këtu del çështja e një ishulli grek i cili, nëse llogaritet si territor grek, atëhere del se barazlargësia është respektuar dhe ka të drejtë qeveria. Mirëpo dalin të tjerë që thonë se ka edhe kritere të tjera në ligjin ndërkombëtar që duhen respektuar e se, në bazë të këtyre kritereve, kufiri duhet të ishte më në favor të palës shqiptare.
Së fundi lexova se lidhur me këtë çështje Presidenti Topi ka thënë se duhet të kemi besim tek institucionet e shtetit si Parlamenti e Gjykata Kushtetuese. Por i gjithë problemi këtu është se ne nuk kemi besim tek shteti sepse ai na ka dhënë prova pa numër për të mos e patur këtë besim. Shih Gërdecin zoti Topi. I gjithë problemi qëndron në atë se shteti është "i kapur", siç thoshte edhe Berisha e Topi kur ishin në opozitë.
Mendimi im është se në këtë rast përsëri duhet të thërresim ndërkombëtarët të na thonë a është e drejtë apo jo kjo vijë kufitare. Me shpresën se kësaj here ndoshta nuk do të kenë ndonjë interes të na japin një përgjigje të tipit: është dhe s'është me barrë. (Korrieri, 2 nëntor 2009)