.jpg)
Lexova para disa ditësh, nëpërmjet
rrjetit, një përgjigje shpjeguese që ka dhënë zëdhënësja e ministres Harito,
pas kërkesës së gazetarit Gjergj Erebara, lidhur me projekt vendimin për të
detyruar qytetarët që të japin numrin IMEI të celularit.
Ishte një shpjegim që nuk më
bindi aspak ta jap numrin IMEI të celularit im. Po jap këtu disa nga argumentet
që më lindën aty për aty.
Së pari më ra në sy se në atë
tekst nuk denjohej, edhe për respekt të shqetësimit që përmban kjo kërkese e
qeverisë, të thuhej qoftë edhe një fjalë e vetme për faktin se cënimi i privatësisë,
gjithsesi, është një problem. Madje nga më të debatuarit sot pikërisht në botën
që përmendet aty si argumenti i parë duke thënë se kështu bëhet edhe në Francë
apo gjetkë. Nuk po hyj ta trajtoj këtu tematikën e privatësisë kaq pak të
respektuar në Shqipëri, por me dy fjalë do të thoja se çështja përmblidhet në
atë se duhet të ketë gjithnjë një raport bindës në favor të përfitimeve që kemi
kur vendosim të japim diçka nga privatësia jonë. Dhe duke pasur parasysh se, siç
shkruajnë mjaft autorë që janë marrë me këtë temë, dhënia e numrit IMEI-t bën që
jeta jonë private të bëhet një libër i hapur për institucionin që do të ngarkojë
qeveria me këtë punë, problemi nuk është i vogël. Sa për ilustrim po them vetëm
një rast. Selman Ruzhdiu, edhepse i kërcënuar me jetë, bëri si bëri dhe e çliroi
veten nga skorta që e shoqëronte gjithkund që të gëzonte privatësinë e tij.
Kurse ne po na propozohet një "skortë" elektronike që supozohet se
mund të na shoqërojë hap pas hapi për të na mbrojtur… nga çfarë?
E këtu vijmë tek argumentet që
jep shpjegimi që lexova.
Argumenti i parë është se "Telefonat
celularë smartphone kanë shumë vlerë në treg. Për rrjedhojë janë objekt
vjedhjeje dhe vjedhjet krijojnë një treg informal e mbajnë gjallë rrjete
kriminale." Siç e kuptoj unë
këtë frazë celularët mund të vidhen që të tregtohen dhe kjo mban gjallë me para
hajdutët e celularëve. Mua më duket se ky argument mund të bëjë për të qeshur
edhe vetë hajdutët e celularëve sepse kjo është vjedhja më banale që mund të
ndodhë në këtë vend ku për të bërë para nga Veriu në Jug shqiptarët kanë regëtuar
deri edhe njerëzit, kanë mbjellë marjoanë e çfarë nuk kanë bërë. Bën për të
qeshur edhe më ata që celularët i ndërrojnë si fëmijët lodrat, për të blerë atë
më të shtrenjtin e radhës. A nuk gjeti qeveria ndonjë regjistrim më të rëndësishëm
sesa ky për të luftuar krimin? Psh. llojet e makinave që kanë në përdorim
qytetarët apo numrat e shtëpive e apartamenteve që zotërojnë në mënyrë që t'i
ballafaqojë pastaj me të ardhurat që fitojnë ligjërisht që të justifikojnë këtë
pasuri si dhe taksat që kanë paguar mbi këto të ardhura?
Por, në parim, edhe sikur
celulari e rrobat e trupit t'i kemi të gjitha prej ari a ia vjen të japim
privatësinë tonë për t'i ruajtur ato nga vjedhësit? Për mua kjo është sikur, meqenëse
ti ke në shtëpi sende të shtrenjta, qeveria të vendosë që nëpër të gjitha
dhomat e shtëpisë tënde të ketë kamera që do të kontrollohen nga një ekip në
Ministrinë e Brendshme në mënyrë që, nëse hyn e të vjedh ndonjë hajdut, ta kapë që të luftojë kështu kriminalitetin. A
ia vlen kjo mbrojtje kur ti jeton me idenë se gjatë kohës kur në shtëpinë tënde
nuk do të shëtisin hajdutë këta të ekipit mund të kullosin sytë duke parë se çfarë
stilesh përdori ti për të bërë seks, me kë e bën atë, me bashkëshortin/en apo
me ndonjë tjetër, se si e ke stilin e urinimit, të dhjerjes e me radhë e me
radhë. Dhe pastaj, me idenë se po pate ndonjë pretendim politik apo bën ndonjë
punë që s'i pëlqen qeverisë ata e kanë atje filmin e mund të ta nxjerrin.
Pra, lidhur me argumentin e parë
do të thoja se është më mirë të na e vjedhin celularin hajdutët për ta regëtuar
sesa të hapim librin e jetës tonë private për të ruajtur celularin.
Një arsye e dytë që na jep
shpjegimi është se regjistrimi i numrave IMEI ndikon ne pakësimin e tregut
informal, i cili është mjaft i zhvilluar në Shqipëri. Sepse - thotë
shpjegimi - "ne kemi njerëz sot që shkojnë për turizëm ose për punë në
Amerikë dhe blejnë një telefon, ku siç dihet kushton më lirë se sa në vende të
tjera, dhe mund të blejnë 10 a më shumë telefona të cilët i sjellin në Shqipëri
dhe i shesin. Në këtë rast aparatet hyjnë të pa taksuar, shteti nuk përfiton
asnjë qindarkë dhe konkurrohen në mënyrë të padrejtë edhe bizneset e
rregullta."
Mua edhe ky argument më duket për
të qeshur. Po pse ata 10 celularët që sillka nga Amerika një person qenkan
problemi më i madh me informalitetin që paska ky shteti ynë? Pastaj, për këtë
punë a nuk ka të tjera organe që duhet të merren, siç janë kontrollet doganore
si këtu edhe në SHBA.
Arsyeja e tretë qenka
lufta kundër krimit të organizuar që kërcënuaka sigurinë tonë kombëtare. Sepse
- gjithë sipas shpjegimit - "krimi i organizuar përdor gjerësisht
komunikimet elektronike për veprimtaritë e veta joligjore."
Edhe ky argument çalon për
të mos thënë se është pa këmbë fare. Sa për mjete elektronike krimineli i
organizuar mund të përdorë kompiutera edhe në këtë rast jo të tij, por ata të
shumtë që ndodhen në publik.
Nga sa di unë ne kemi të
detyruar me ligj regjistrimin e numrit të celularit. Kjo krijon edhe mundësinë
për të lokalizuar vendin se ku është ndodhur celulari në një moment të caktuar
psh. pasi ka ndodhur ndonjë krim apo njeriu ka pësuar ndonjë aksident - e në këtë
rast, megjithë problemin, mund të thuash se ia vlen barra qiranë. Po ashtu, sipas
ligjit, në rastet kur për përdoruesin e celularit ka të dhëna që justifikojnë përgjimin
e telefonatave të tij atij dhe mund t'i përgjohen telefonatat, me vendim të
Gjykatës, pasi ai përbën rrezik për të tjerët. Por do të thoja se krijimi i
mundësisë për të dëgjuar në çdo moment se çfarë po flet, siç duket se mund të
ndodhë nëse ke dhënë numrin IMEI, më duket i tepërt edhe kur bëhet fjalë për një
kriminel.
Këtu mbarojnë argumentet
shpjeguese të zëdhënëses së Ministres, krejtësisht jo bindëse dhe të pamjaftueshme
sipas meje.
Këtu për mua fillojnë
disa kundërargumente që janë shumë të rëndësishëm duke pasur parasysh
kontekstin shqiptar veçanërisht.
Së pari, në shpjegimin e
dhënë harrohet se në këtë vendin tonë kemi mbi njëzet vjet që nuk gjejmë dot një
gjykatës e prokuror të paanshëm, një kryetar të komisioni zgjedhor të paanshëm
as edhe një drejtor televizioni publik të paanshëm. Harrohet se edhe armët e
plumbat e 21 janarit Prokuroria i dërgoi në Amerikë për ekspertizë të paanshme,
pasi ekspertiza, sipas ligjit tonë, duhet të bëhej nga Ministria e Brendshme që
nuk ishte e besueshme, pasi në duart e maxhorancës së radhës. Harrohet se para
ndonjë viti e ca kjo maxhorancë ka akuzuar Ministrinë e Mbrojtjes se ka përgjuar
opozitën duke keqpërdorur teknologjinë që duhej për të tjera punë.
Pra pyetja që të vjen
natyrshëm është: kë paska ndërmend qeveria të vendosë në krye të këtij
institucioni që mund të dijë jetën private të të gjithë shqiptarëve e njëherësh
të na japë sigurinë se maxhoranca e radhës nuk do të abuzojë në mënyrë
selektive? Unë për vete nuk besoj se ka ardhur një moment i tillë. Dhe për këtë
mbështetem edhe në faktin se ne sot kemi një maxhorancë që ka ardhur në pushtet
me parullën: le të bashkohen të gjithë plehrat për të rrëzuar Berishën; një maxhorancë
të cilës ka kaq kohë që i kërkohet se pse ka futur në Parlament kriminelë të dënuar
nga gjykata dhe nuk jep shpjegime. A mund të ndjehemi ne të sigurt që të japim
të dhënat e jetës private në duart
e ndonjë krimineli apo plehëro që është marrë me drogë e krim apo që e ka
diplomën të falsifikuar siç po dalin sot shumë drejtues të maxhorancës së re? A
nuk duhet të trembemi se nesër këta mund të thonë se duhet të përdorim çdo mjet
që të mos rikthehet Berisha në pushtet dhe ndër këta mjete mund të jenë edhe përgjimet
e cilitdo qytetar që është i pakënaqur nga qeveria? Dhe a nuk mund të na çojë
kjo deri edhe tek përgjimet e vetë njerëzve të maxhrancës sipas një sindrome
paranojake që e kemi të trashëguar nga regjmi i kaluar?
Po shtoj edhe më:
shpjegimi i zëdhënëses së ministres harron se, jo më larg se dy javë më parë, u
zbulua se njerëzit e institucionit që duhet të konsiderohej si më i sigurti,
Banka Kombëtare, na paskan vjedhur paratë e thesarit. Mos harroni, o njerëz, se
ne në celularet smartphone kemi të regjistruara edhe të dhënat a kartave të
kreditit me të cilat blejmë on line. A do të donit ju t'ia jepnit mundësinë për
të blerë me kartat tuaja të kreditit një institucioni qeveritar shqiptar?
Personalisht jo. Po vazhdoj edhe më tej: ne kemi sot prokurorë e policë që, si
pa gjë të keq, nxjerrin sekretet e hetimeve dhe ua shesin gazetave për lekë. A
do të donit ju tua jepnit të dhënat tuaja private një ekipi që nesër mund t'ia
shesë ato gazetës së parë. Personalisht jo.
Si përfundim
do të thoja se ky projekt
vendim i qeverisë në rastin më të mirë më ngjan me një makijazh që kërkohet t'i
bëhet përbindëshit që kemi krijuar këta njëzet e kusur vjet duke i prerë pak
qimet e mjekrës, por duke ia lënë çatallët e kthetrat të paprekura kurse në rastin
më të keq është djallëzia e vetë këtij përbindëshi, për të na sunduar e poshtërua
e vjedhur edhe më keq.
Historia jonë e
deritanishme ka treguar se krimi më i organizuar në Shqipëri, që e ka kërcënuar
dhe kërcënon seriozisht tërë kombin, elektronikisht dhe jo elektronikisht, me
celular dhe pa celular, ka qenë dhe mbetet shteti me në krye qeverinë e tij dhe
kryeministrin e tij. Nuk mundet një maxhorancë që ka vetëm një vit që ka ardhur
në pushtet të na bindë se paska ardhur momenti i fitores së drejtësisë në këtë
vend e të na kërkojë kaq shumë. Përkundrazi ajo që ne na duhet urgjentisht është
se si të kontrollojmë ne ministrat e kryeministrat tanë. Ajo që ne na duhet
urgjentisht të kontrollojmë është financimi i partive tona. Meqë ra fjala
Kryeministri i radhës ka bërë një goxha restaurim të Kryeministrisë nga brenda
dhe të rrethinave të saj nga jashtë dhe thuhet se ky është bërë kundra ligjit
se pa tender, jo nga para publike, por nga ndonjë oligark i radhës që pret shpërblimin
e radhës, minimalisht të mos paguajë taksën e radhës. Dhe shuma e harxhuar me
siguri është shumë më e majme sesa ato taksat që duhet të paguajnë ata që
shesin 10 celularë të sjellë me valixhe nga Amerika. Le të na sqarojë më së
pari Ministrja Harito apo Ministri Cani se si është kjo punë përpara se të na kërkojnë
qimen në tra. Dhe më në përgjithësi le të bëjë më së pari kjo maxhorancë ligje
që do të forconin kontrollet e konfliktit të interesave, ligje që do të
forconin pavarësinë e institucioneve që duhet të jenë të pavarura prej pushteteve
të tyre, le të tregojë me punë e vepra se paranë e taksapaguesit nuk e përdor për
ta futur në xhepat e veta e për ta ndarë me oligarkët e vet, por për t'i shërbyer
qytetarit dhe vetëm atëhere, kur të shohë se qytetarët kanë më shumë besim tek
shteti, të kërkojë edhe gjëra që sot për sot ata i shohin me frikë dhe mosbesim
të madh.
No comments:
Post a Comment