Edi Rama dhe sistemi i tepsisë

Edi Rama ka dalë në fushatë elektorale dhe po kërkon maksimumin e votave me një argument që po e përsërit nga televisioni në television dhe nga mitingu në miting. Sipas tij janë partitë e vogla (e ka fjalën për LSI kryesisht, por edhe PDIU, PPDNJ etj.) që nuk e kanë lënë të bëjë shtet me institucione dhe administratë funksionale sepse ato imponojnë « sistemin e  tepsisë » siç e quan ai. Ky sistem - sipas tij i ndërtuar që prej 25 vjetësh - konsiston në shantazhimin e kryeministrit të zgjedhur si kryetar i partisë së madhe nëpërmjet kërkesave klientelare të të voglave të cilat, përndryshe, nuk e lenë të qeverisë.  Dhe kështu, sipas Ramës, e keqja hyn në administratë e mbetet brenda. Prandaj thotë ai, kësaj here mos i votoni ato, por votoni partinë time, që do t’ju ndërtojë më të mirën e administratave, për të dalë pastaj në një sistem bipolar, ku të dini se kë të ndëshkoni pasi të qeveris unë edhe katër vjet të tjera. Duket se në këtë hulli arsyetimi qëndron pakti që ka bërë me Lulzim Bashën për të pastruar partitë e vogla nga jeta politike e vendit.

E kanë akuzuaar se nuk ka program. Në fakt ky është programi elektoral i Ramës.

Ky argument elektoral mban era mashtrim që nga shumë larg, por, si të gjitha mashtrimet, e ka një pikë të vërtete ku Rama e ka mbështeteur levën për tua hedhur edhe një herë shqiptarëve: partitë e vogla vërtet kanë vepruar kështu. Por ama e vërteta e kësaj mënyre të vepruari është shumë më e madhe se sa kaq. Le të jap vetëm ndonjë argument që e nxjerr zhveshur gënjeshtrën e Edi Ramën.

Argumenti historik

Rama gënjen kur thotë (siç tha tek « Të paekspozuaarit » se « sistemi i tepsisë » ka funksioniuar kështu që prej 25 vjetësh. E vërteta është se në kohën e Berishës së parë ky pati mundësi të qeverisë vetëm dhe e keqja nuk erdhi nga partitë e vogla, por nga pushteti i madh i së madhes dhe të kryetarit të saj. E njëjta gjë mund të thuhet për qeverisjen e socialistëve 1997 – 2005. PS-ja në fillim përfshiu në kolacion edhe disa parti të vogla jo nga halli, por për të zgjeruar bazën e qeverisjes në emër të ndërtimit të një shteti. Nëse punët filluan të degradojnë kjo nuk ndodhi për shkak të partive të vogla, por për shkak të partisë së madhe dhe kryetarit të saj të madh.

E vërteta historike është se sistemi me parti të vogla që luajnë « king maker - in ka filluar të bëhet problem për kryeministrat pas marrëveshjes PD- LSI të vitit 2009 dhe asaj PS – LSI të vitit 2013. Dhe fakti është se dy lëvizjet e LSI-së janë aprovuar nga shumica e zgjedhësve si formë ndëshkimi ndaj autoritarizmit dhe arrogancës në rritje të të mëdhave, që është bërë më i padurueshëm edhe sesa efekti « tepsi».

Argumenti i qeverisjes Rama

Sadoqë përpiqet tua hedhë fajin partive të vogla për  keqeverisjen Rama nuk i reziston dot një argumenti që ia kanë evidentuar mëse një herë. Edhe nëse të voglat në praktikat e tyre kanë punuar sipas « sistemit të tepsisë », çfarë e ka penguar atë, atje ku e ka pasur gjithshka në dorë të vet dhe të të vetëve, të funksikonojë ndryshe, në emër të interesit publik dhe jo të klientelizmit partiak? Sikur ai dhe të vetët të mos bënin korrupsion, klientelizëm, politika partiake dhe abuzime të ndryshme ky do të ishte shembulli më i mirë për tu konfrontuar gjatë fushatës me të këqijtë dhe për të marrë votat e elektoratit të tyre. Por të gjithë e dinë se nuk ka ndodhur kështu, por e kundërta : se Rama dhe të vetët kanë qenë kampionët e keqqeverisjes dhe abuzimit gjatë këtyre katër vjetëve. Sjellja e Ramës si opozitar ndaj « sistemit të tepsisë »  po të thellohesh vetëm fare pak, kuptohet se është në fakt një vetëdenoncim.

Pse gënjen Rama

Edhe kësaj here, si në të gjitha komunikimet e tij, Rama po kërkon ta fshehë të vërtetën dhe ta manipulojë publikun me gënjeshtrën e rradhës duke na servirur një shkak të rremë të së keqes dhe një kurë të rreme. E keqja e madhe shqiptare nuk janë partitë e vogla, por kapja e të gjitha partive kryesore dhe, nëpërmjet tyre e shtetit dhe institucioneve të tij, nga 5% që i quajmë rëndom oligarkë dhe bosët e krimit. E keqja e madhe nuk qëndron tek ndarja e buxhetit të rrogave dhe të njerëzve të administratës midis militantëve të njërës parti apo tjetrës. As tek abuzimet e këtyre njerëzve. Këto janë vetëm një degës e të keqes së madhe. E keqja e madhe qëndron në masakrimin e parasë publike dhe po ashtu e territorit dhe pasurisë publike, e burimeve tokësore dhe nëntokësore, ashtu sikurse edhe turistike të vendit nga 5% që rëndom i quajmë oligarkë dhe njerëz të krimit. E keqja e madhe nuk është ndarja e tepsisë, por shndërrimi i Shqipërisë në tepsi dhe kapja e kësaj tepsie nga partitë nëpërmjet lidhjeve të shkurtëra të politikanëve si Rama me këtë 5% duke anshkaluar institucionet ose duke i përdorur këta vetëm si fasadë.

Rama nuk e thotë dot këtë të vërtetë  për dy arësye. E para sepse nëse ka njeri që ka punuar në mënyrë sistematike në shërbimi të këtij sistemi është ai. Së dyti sepse nuk ka ndërmend ta luftojë, por ta shfrytëzojë këtë sistem edhe më tej. Në fakt fushata e tij elektorale është në shërbim të këtij sistemi, por me ndryshimin se ai po synon të verë nën kontroll të gjithë tepsinë - me shumë gjasa në bashkpunim me oligarkët kryesorë të 5%-shit të cilët deri dje kanë qenë edhe me PD-në edhe me LSI-në. 

Si e tillë kjo është një zgjedhje e rrezikshme  që është një hap larg predikimit që kanë bërë diktatorët që e fajësonin demokracinë për mungesë eficense, që i bënin thirrje popullit t’ia jepnin të gjithë pushtetet atyre sepse ata dhe vetëm ata do të bëheshin garant të mbrojtjes së interesave të tyre. Musolini psh. e përkufizonte regjimin fashist si aleancë e pushtetit fashist me korporatat.

Në emër të demokracisë, lirisë, të mbrojtes së të vërtetës dhe ruajtjes së shpresave, si dhe të një shpërndarje disi më të drejtë të të ardhurave, shqiptarët duhet ta refuzojnë në kutitë e votimit me vendosmëri këtë projekt. (23 qershor, 2017)