Wednesday, August 2, 2006

Shyqyr që Gilli ka kaluar përciptazi nëpër Shqipëri

Një shkrim provokues i një gazetari anglez ka nxitur një reagim të gjerë të opinionit publik shqiptar, dhe kush ka mundur ka shprehur indinjate për këte. Së pari, si do ta gjykonit një shkrim qe mund te thuhet pa frike se ishte fyes, dhe së dyti, si e gjykoni këtë reagim, i cili shkon përtej atakimit të gazetarit dhe shpesh me këtë rast goditet e gjithë Anglia, jo sikur të kemi të bëjmë me nje opinion personal, por me një qëndrim të "foreign affairs office"..

Shkrimin e Gillit e gjeta si një karikaturë të lezeçme të Shqipërisë, të bërë me talent, e me cinizëm provokativ, por mund të them se edhe Shqipëria e ka ndihmuar shumë për ta realizuar mirë veprën e tij sepse është nga ato “fytyra” që me ekspresivitetin e saj të thekur dhe me anët e saj qesharake, me gungat dhe qimet e saj befasuese e me gjestikulacionet patetike e frymëzon e ia lehtëson goxha punën një karikaturisti.
Ju e quani fyerje, kurse mua nuk më duket fyerje sepse fyerja është diçka që të drejtohet direkt kurse ai, nuk duhet të harrojmë, u flet anglezëve jo shqiptarëve, dhe u tregon atyre se si iu duk Shqipëria që prapa syzeve të tija të cilat duket se kanë një ndjeshmëri të veçantë ndaj qesharakes. S’ke ç’i bën, është e drejta e tij.
Kam qenë dhe mbetem i mendimit se shqiptarët për shkak të izolimit të thellë të shoqëruar me propagandën nacional komuniste që u ka imponuar të jetojnë një botë e histori virtuale kanë pasur dhe kanë nevojë të çlirohen nga paranojat shqiptarocentrike e deliret e madhështisë si faqe tjetër e medaljes së provincializmit e komplekseve të inferioritetit e për këtë çlirim mund t’i ndihmojë edhe të vështruarit e vetes me sytë e të tjerëve. Prandaj dhe në revistën Përpjekja ka një seksion që quhet ”si na shohin” madje numuri 22 i Përpjekjes është me këtë titull e aty do të shihni se shkrimtari i njohur polak Stasiuk ka një përshkrim të Shqipërisë jo shumë larg atij të Gillit.
Edhe si në kërkim të një rezultati të punës me Përpjekjen kam ndjekur me më shumë interes reagimet e shqiptarëve ndaj shkrimit të Gillit. Sipas meje ky shkrim dhe reagimet ndaj tij mund të shërbenin në një farë mënyre si një test i pjekurisë sonë. Sepse aftësia për të inkasuar (po përdor këtë term të boksit) kritikën dhe veçanërisht kur ajo është provokative e satirike është një shenjë e rëndësishme pjekurie. Meqë ra fjala a e keni vënë re se ne nuk kemi thuajse fare kritikë të vërtetë letrare artistike nga ato që thonë kjo bën e kjo s’bën pa e çarë kokën për ndjeshmëritë e autorit. Kjo e ka një lidhje me kulturën që shfaqëm ne në reagimet ndaj Gillit.
Për t’u kthyer tek reagimet, pra, kam vënë re një larmi syresh që më kanë intriguar shumë. Dhe kjo larmi më duket një gjë pozitive për testin që na ka bërë Gilli.
Janë një kategori reagimesh që më kujtojnë një shkrim që kam shkruar ca kohë më parë me titull “Po, por” me të cilin karakterizoja kulturën tonë të bërjes opozitë. Ato reagime provojnë se kjo kulturë e të bërit opozitë është pjesë e një kulture më të gjerë sesa ajo politike. Kjo kategori pra ka reaguar duke thënë: po, të vërteta janë këto që thotë gazetari deri edhe në masën 80 - 90%, por... dhe pataj rrinë e merren me “por”-in: a nuk paskemi ne ndonjë gjë me vlerë? A nuk paskemi ne një fije bar, por qenkemi krejt shkretëtirë? Kurse të tjerë merren vetëm me “por”-in duke nxjerrë pasaktësirat e Gillit.
Pati edhe një kategori që i shfrytëzoi karikaturat e Gilit për të karikaturizuar pushtetin tonë, kryeministrin tonë (po jo vajmedet opozitën)
Më të pakët qenë ata që u cilësuan miqësisht nga ndonjë gazetë “antishqiptarë” – e më duket pozitive që ata u botuan dhe nuk u sulmuan - të cilët, pa shumë komplimete, i kanë dhënë të drejtë Gillit duke thënë se ato që thotë janë të vërteta e nuk jan marrë fare me “por”-et.
Ajo që më dëshpëroi, megjithatë, ishte numri i madh i “patriotëve” të fyer që kërkojnë shpagim ndaj Gillit si dhe i atyre që morën përsipër të mbrojnë nderin e nëpërkëmbur të kombit. Çfarë formash shpagimi e vetëmburrjeje patriotike nuk kam lexuar nga këta! Po t’i kishte gazetari Gill tërë reagimet, e t’u hidhte ndonjë vështrim të shpejtë, siç ia ka hedhur Shqipërisë, pa ndalur në ndonjë fije bari atje këtu, por duke dhënë përshtypjen mbizotëruese të reagimeve tona, do të dëfrehej atje ku është në Londër për shtatë palë qejfe e do të gajasej me miqtë e tij duke i thënë: shiko si ka shkruar ky: ne jem mbrojtësit e Krishtërimit, shpëtuesit e Evropës, si nuk e njihka ky Skënderbeun!. Shiko ky tjetri që thotë se shqiptarët janë pellazgë dhe pellazgët kanë ngrënë ulur dhe jo shtrirë (si romakët) duke treguar kësisoj epërsinë e shqiptarëve ndaj romakëve. Po ky tjetri që shan Londrën pse i është sharë Tirana. Pale kjo gazeta tjetër që ka nxjerrë në faqe të parë foton time nudo, ku imitoj diskhedhësin grek, duke menduar se më përqesh në sytë e shqiptarëve që ende nuk janë çliruar nga turpi i lakuriqësisë. E me rradhë e me rradhë.
Jo vetëm, por, po të ketë ndonjë mik shqiptar që e di mirë anglishten atje në Londër, Gilli do të gajaset edhe më tepër duke komentuar se gazetat shqiptare ia kanë përkthyer gabim tekstin qysh në fjalitë e parë. Sepse, në origjinal, ku unë e lexova fillimisht artikullin, Gilli thotë: “Mother Teresa is the only internationally famous Albanian; all the rest are infamous.” Po ta përkthesh këtë korrekt dhe duke respektuar stilin provokativ të Gillit kjo do të thotë se Nënë Tereza është e vetmja shqiptare e famshme në botë, kurse të tjerët janë famëkëqinj - sepse ky është kuptimi i “infamous”. dhe jo se nuk i njeh bota sikurse e kanë përkthyer. Sepse për këta, do të shtojë Gilli, ka rëndësi të jesh i famshëm paçka se për keq e do t’ia fillojë përsëri me Zogun e Enver Hxhën e me rradhë.
Pale kur t’i thonë se një organizatë të rinjsh shqiptarë, që ka marrë përsipër t’i thotë Mjaft gjërave që përqesh Gilli, ka vendosur të bëjë një peticion kundër tij e do t’ia dërgojë tërë shqiptarëve ta firmosin. Unë për vete nuk e firmos. Madje, në emër të të gjithë shqiptarëve, madje edhe të imazhit të Shqipërisë, ndonëse e di se do të më fusin në kategorinë e “antishqiptarëve”, do t’i lutesha Mjaftit të mos e bënte atë peticion se do të na merrte në qafë. (Le pastaj që kam dëgjuar se ka disa që duan ta hedhin në gjyq.) Dhe nuk e kam hallin për atë se reagimi kësisoj ndaj një satire do të tregojë se sa të papjekur jemi. Jo jo, kam hall se mos kthehet Gilli përsëri për të provuar se “akuzat” e tij janë të vërteta. A nuk thoni shyqyr që Gilli ka kaluar përciptazi e ka ikur nga Shqipëria. Mos doni të kthehet prapë. Ai thotë psh., se femrat tona janë të veshura më keq se të gjitha femrat e Evropës. Po shyqyr që thotë kështu e nuk thotë, siç më kanë thënë të huaj të tjerë se vishen si prostituta. Ai thotë se burrat shqiptarë nuk e vënë rripin e sigurimit në makinë se kanë hall se kjo u zbeh imazhin e mashkullorësisë e i çon tek homoseksualizmi pasiv. Ju siguroj unë se po erdhi prapë Gilli për të kërkuar fakte do të dalë ndonjë rrufjan antishqiptar e do t’i thotë që ka politikanë shqiptarë që nuk e ngasin makinën vetëm sepse kanë frikë nga leva e marshit se mos u ngjall ndjenja homoseksuale pasi ajo u shëbëllen me penisin dhe hajde duroje Gillin pastaj kur të shkruajë se të gjithë politikanët tanë janë homoseksualë pasivë. Se ai nuk di ta gjejë fijen e barit në shkretëtirë. Le më pastaj sikur të shkojë në Parlament. E akuzojnë, pastajs se e ka parë Tiranën vetëm nga Rogneri tek Tirana Internacionali. A nuk thoni shyqyr që merret vetëm me ngjyrat kllouneske të Kryetarit të Bashkisë. Po sikur t’i teket të hyjë në rrugët e dyta e të merret me plehërat psh.. Ja, mjafton të hyjë në rrugën time që është 50 metra nga qendra e të shohë kazanët e plehërave atje. Çfarë lemerie do të shkruante po të shihte gjendjen e shkapërderdhur të plehërave dhe kutërbimin e tyre. Pale sikur të qëllojë aty ai grupi i romëve që vijnë atje e bëjnë seleksionimin e plehërave. Sidomos ai që mbledh kanoçet e aluminit, që i nxjerr një nga një nga kazani dhe pataj fillon i shtyp një nga një me këmbë ndërkohë që tërë banorët rreth e rrotull presin që të mbarojë sa më shpjet zhurma e këtij çekiçi që tu bijen veshët rehat.
Jo, jo, unë jam me ata që thonë lëreni Gillin të gjejë ndonjë pre tjetër.


Nisur nga mënyra se si po precipiton situata politike në vend, a mendoni se dy forcat kryesore janë gjithnjë e më larg një marreveshjeje për reformen zgjedhore etj, apo gjithsesi do të gjendet një formule që do të mundësoje një tryeze kompromisi për problemet kryesore që kërkojnë vendimmarrje konsensuale...

Mua më duket se mazhoranca dhe opozita po e thellojnë konfliktualitetin, çka më duket se e kam paralajmëruar edhe në faqet e kësaj rubrike mëse një herë, e, në këto kushte, zor se mund të arrijmë në zgjedhje të mira, por nga ana tjetër nuk besoj se ky konfliktualiteti do të arrijë të krijojë situata si ato të vitit 97 siç bërtasin disa opozitarë më një krah dhe siç betohen se nuk do të lejojnë kurrsesi të ndodhë krahu tjetër. Është një luftë politike që sikur të mos ekzistonin mediat që e fusin atë në çdo shtëpi dhe e amplifikojnë nuk i intereson shumë publikut që është i raskapitur me teatraxhinjtë e parlamentit tonë. Dhe mendoj se politikanët tanë, të të dy kampeve, duhet të jenë të vetëdijshëm për këtë. Ata duhet të kuptojnë se njerëzit janë të lodhur dhe nuk kanë besim, po ashtu, tek ata prandaj e mira do të ishte që të punonin sa më shumë me modesti e të krijonin sa më pak tensionime politiko/mediatke.
Normale, pra, për mua do të kishte qenë që sot ata politikanë të punonin për shumëçka ka nevojë vendi, të reformonin së bashku shumçka që duhet reformuar medoemos dhe jo të merren vetëm me përgatitjen e ndeshjes së ardhëshme të zgjedhjeve. Si mund të fillojnë beteja të tilla tani ndërkohë që zgjedhjet e ardhshme duan edhe një vit të paktën që të zhvillohen?


Zhvillimet politike në vend kanë sjellë një ashpërsim të madh mes mazhorancës dhe opozitës. Konkretisht, disa institucione parlamentare, po kontestojnë dhe në fakt po rrëzojnë vendime të parlamentit. A kemi të bëjmë në këtë rast me cënim të legjitimitetit të Kuvendit, një institucion sovran, apo është gjithçka normale brenda rregullave të funksionimit të demokracisë...

Nuk është normale kjo që ndodh midis institucioneve. Aty ka paaftësi dhe boshllëqe ligjore, por, mbi të gjitha, ka vullnet të keq. Po t’i kthehem gjërave që kam shkruar para zgjedhjevet të korrikut mund të sjell ndërmend se kryerjen e zgjedhjeve normale e konsideroja të pamundur pasi ishte e pamundur që një trup i sëmurë të jepte analiza normale gjaku ditën e zgjedhjeve. Dhe më duket se u provua kjo me tërë atë çka ndodhi ditën e zgjedhjeve e në vazhdim, me vonesën e dorëzimit të pushtetit, me ngjarjet e pastajme me krizën e energjisë. Ajo çka ndodh sot është një vazhdim i sëmundjes së politikës shqiptare, i marrëdhënieve midis institucioneve i kapjes të shumë prej tyre nga krimi e me rradhë.
Por nëse do të përpiqem ta zhdramatizoj gjendjen, do të thoja se këto janë dhimbjet e rritjes së demokracisë. Eshtë maksimumi i optimizmit që mund të sjell në këto rradhë, por nuk e them thjeshtë për të zhdramatizuar, kam bindjen se nga gjithë kjo ne edhe do mësojmë.
Para do kohësh duke biseduar me një mik politikan ai më tha se disa vjet më parë, kur Shqipëria hyri në periudhën që ne e quajmë rëndom dhe për lehtësi “e tranzicionit”, një sociolog amerikan i kishte thënë se nëse ju (dmth ne shqiptarët) do zgjidhni rrugën e duhur do t’ju duhen të paktën 25 vjet për të kapërcyer krizën dhe nëse zgjedhja është e gabuar do kërkohet trefishi i kohës. Problemi, sipas meje, është se ne kemi zgjedhur rrugën e gabuar në shumëçka. Dhe më e keqja e kësaj zgjedhjeje të gabuar është kriminalizimi i klasë politke, ngarkimi i saj me faje të rënda ndaj vendit për shkak të përdorimit të politikës për qëllime pasurimi e përvehtësimi të mirash për vete. Ndërtimi pra i atij sistemi të korrupsionit që sot na mban peng. Unë mendoj se tërë ai agresivitet i opozitës së sotme, dje mazhofancë, tërë ai bojkot e obstruksionizëm nuk vjen nga pasioni i madh për t’i shërbyer më mirë këtij populli, por nga një frikë se mos mbi ta bije drejtësia. Të paktën me të kaluarën e tyre aa nuk e kanë kredibilitetin se nuk është kështu. Më anë tjetër mazhorancën e sotme e veçanërisht Berishën e shoh shumë të nervozuar nga kjo rezistencë e nga kjo luftë ndërkohë që sipas meje energjitë kryesore duhet t’ia kushtojë nevojave të mëdha që ka ky vend për tu normalizuar. (Rubrika Përpjeka, Standart 29 Korrik)

No comments: