Mazhoranca e opozita në sezonin e ri politik

Vera dhe pushimet e saj janë një periudhë kur jeta politike e vendit sikur ka një periudhë, sado të shkurtër, dekantimi, sikur turbullimet e ngritura gjatë tërë vitit bijen poshtë dhe bëhet më e qartë se nga çfarë lënde janë ndërtuar ato e, në përgjithësi, kthjellohet sadokudo situata. Dhe kështu, kur turbullimet rifillojnë në shtator, njerëzit sikur janë më të kthjellët në vlerësimin e aksioneve të reja politike.
Çfarë vihet re në politikën shqiptare pas verës së fundit? Sipas meje është një gjë thelbësore për tu shënuar: fakti se çdo verë që kalon gjithnjë e më shumë politika dhe aktorët e saj shihen si pjesëtarë të një loje teatrale gjithnjë e më e çveshur nga besueshmëria. E kam fjalën se gjithnjë e më shumë njerëzit mendojnë se gjithë çka këta politikanët tanë thonë nëpër Parlament, nëpër gazeta e televizione, nëpër konferenca për shtyp, sëbashku me akuzat e ndërsjellta, nuk kanë asnjë përmbajtje të vërtetë, asnjë sinqeritet qëllimi, asnjë përputhje midis fjalës dhe veprës, por janë thjesht pjesë e një biznesi fitimprurës vetëm për ta. Pra perceptimi i politikanit si individ që politikën e ka biznesin e tij personal, që jeton me përfitimet që i sjell ky profesion, që flet vazhdimisht në emër të së mirës së të gjithëve, por që nuk e ka seriozisht asgjë nga ato që thotë, përkundrazi, që faktikisht kuron vetëm interesat e veta meskine, ka ardhur çdo vit duke u forcuar. Për të mos thënë se ka arritur pikën e tejngopjes.
Nën optikën e këtij opinioni, që nuk gaboj kur them se është shumë i përhapur, shihen dhe gjykohen në këtë shtator të ri edhe aksionet politike të mazhorancës dhe opozitës.
Përsa i përket mazhorancës ajo çka bije në sy në aksionet e saj të rifillimit të stinës politike është përpjekja e një numri eksponentësh të saj, me në krye kryeministrin, për të bindur sa më shumë nga ata që mendojnë se punët nuk po shkojnë mirë, se ky është një perceptim dhe, si i tillë, jo vetëm nuk përputhet me realitetin, por është një perceptim i ndërtuar gabim për shkak keqinformimesh më një anë dhe mosinformimesh për punët e shumta që ka bërë qeveria më anë tjetër. Edhe deklarimet për punën e qeverisë nga ana e Kryeministrit, edhe intervistat e shumta të Ministrit të Rendit, por edhe të ministrave të tjerë ngulmojnë të ndryshojnë këtë perceptim. Jepen shifra të arritjeve në luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar, mbledhjes së parave nga qeveria dhe të investimit të tyre shumë herë më shumë se vitet e tjera. Për këtë ndrrim perceptimi shpenzohen edhe reklama televizive që propagandojnë punën e mirë të qeverisë, çka bëhet me paratë tona publike – gjë kjo e paparë dhe e padëgjuar në një vend demokratik. Jepen pa fund edhe deklarata të të huajve që interpretohen sikur lëvdojnë arritjet e qeverisë – së fundi edhe ajo e Bankës Botërore që e renditka Shqipërinë në vend shumë të mirë përsa i përket reformave lehtësuese për biznesin.
Personalisht në kërkim të së vërtetës jam i prirur t’i ve në dyshim ato që mund të quhen perceptimet e mija. Ndoshta e kam gabim - them me vete, - ndoshta mund të jem i deprimuar personalisht dhe e lexoj realitetin me sytë e deprimimit tim, apo ndoshta kërkoj shumë, sepse, po të aplikojmë atë thënien e Durrenmattit se “jeta nuk është aq e zezë po të mos e shohim nga këndvështrimi i idealeve”, mundet që realiteti ynë të na dalë edhe optimist. Për tu siguruar nëse përputhet aspo jo me realitetin perceptimi im se punët tona sot janë më zi nga ç’kanë qenë dje, se problemi ynë më i madh nuk është se s’kemi bërë hapa sa duhet në rrugën e duhur, por se nuk jemi në rrugën e duhur, iu drejtova para se të ulem të shkruaj këtë shkrim, “perceptimeve” të njerëve të ndryshëm nga të gjitha kategoritë. Duke bërë sigurisht kujdes të mos shkoj të pyes militantët e të dy palëve, por njerëz që janë sa më larg interesave direkte dhe po ashtu njerëz që, edhe kur kanë një simpati majtas apo djathtas, ruajnë një aftësi objektiviteti.
Pas një numri jo të vogël “intervistimesh” mund të them se thuajse të gjithë ata që kam pyetur pohojnë perceptuiin që përmenda në krye të shkrimit mbi uljen edhe disa shkallë më tej të besueshmërisë së kastës sonë politike dhe, po ashtu, se punët nuk po shkojnë mirë, por keq përsa i përket asaj që me një frazë të vetme mund të quhet cilësia dhe perspektiva e jetës në vendin tonë. Dhe në këto biseda/intervista nuk i jam referuar thjesht e vetëm Gërdecit apo Trebickës, por tërë kompleksitetit të gjendjes sonë ekonomike, sociale, kulturore, arsimore, shëndetsore etj..
Shkurt, më del se është forcuar perceptimi se qeveria e Sali Berishës, megjithë shifrat që jep për luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, ka dështuar në këtë luftë. Ose më mirë të them se përballë dilemës kryesore që është ngritur kur Berisha erdhi në pushtet nëse ky dhe të tijtë do ta luftonin sistemin e korrupsionit apo ky do t’i kapte ata, apo se ata thjesht synonin qysh në fillim ta kalëronin atë, shumica të jep përgjigjen se nuk ka ndodhur lufta, por pajtimi apo kalërimi. Disa të paktë thonë se ka një përmirësim të vogël sasijor, por jo cilësor në krahasim me socialistët. Ka që ngrenë akuzën se tani sistemi është shumë më i përqendruar në duart e njerëzve të afërt të kryeministrit; se ky, pra, nuk është aq “bujar” sa Nano i cili bënte një shpërndarje më “harmonike” të përfitimeve të korrupsionit. Duke u nisur nga parimi i të keqes më të vogël, mund ta quash pozitive një gjë të tillë, sepse kjo do të nënkuptonte se jashtë rrethit të kryeministrit të tjerët janë konform ligjit, por shumicës nuk i rezulton kështu. Sipas shumicës me të cilët pajtohet edhe perceptimi im, vazhdon e njëjta shtrirje korruptive madje tani edhe më keq sepse nëse dje kishte një opozitë (ajo e Berishës) që trembte se kur të vinte në pushtet do të bënte namin kundër të korruptuarve, tani duket qartë se, duke qenë të gjithë njëlloj të zhyer, nuk kanë më as frikë nga e nesërmja.
Në këtë kontekst vlen të komentohet edhe një prej arritjeve që qeveria trumbeton më shumë: zhdukja e bandave ku pëmenden edhe emrat e kapove më të njohur madje të akuzuar edhe si të lidhur me socialistët. Është e vërtetë se disa banditë të njohur janë kapur dhe dënuar, por mos edhe këtu dardha e ka bishtin prapa? Duhet pohuar se kryesisht të ashtuquajturat banda janë marrë me trafikun e drogës e prostitucionit dhe pastaj me pastrimin e parave kryesisht nëpërmjet ndërtimeve në formë investimi në ndërtim apo duke blerë të gatshme kafe – bare, restorante, dyqane, apartamente. Duhet pranuar gjithashtu se në tërësi, përsa i përket vrasjeve, përjashto vitin 1997, bandat janë marrë kryesisht me larje hesapesh mdis tyre. Afërmendsh në këtë fushë aq më pak kemi shifra alternative nga ato që na jep ministria prandaj dhe do të mbetemi edhe më fort në sferën e perceptimeev. Por perceptimet ndërtohen nga vëzhgime që bën njeriu në terren, nga përjetime personale, nga informata që mbledh nga shtypi, nga përvoja të tjerësh që dëgjon, nga krahasime që bën me të kaluarën. Duke iu referuar të gjitha këtyre përfundimi im është se ndoshta janë pakësuar pak rastet e vrasjeve spektakolare midis bandave, paçka se dëgjojmë gati përditë të ndodhin të tilla, por kurrsesi nuk mund të thuhet se zhdukja e disa kapove nuk është zëvendësuar me të tjerë kapo dhe banda që kanë marë në kontroll shumë nga rrugët e trafiqeve të drogës dhe se, me gjasa, këto të dytat mund të jenë më afër demokratëve. Pavarësisht shifrave që mund të na serviren nga qeveria vendi vazhdon të japë përshtypjen se industria kryesore e cila mban në këmbë ndërtimet dhe aksesorët përreth saj, ashtu sikurse edhe kafe restorantet e panumërt, makinat lluksoze e shumëkubikëshe që qarkullojnë nëpër Tiranë, që paguan studimet në universitetet private të shumuara në mënyrë absurde, pushimet jashtë shtetit, vilat lluksoze, korrupsionin e qeveritarëve e më the të thashë është ajo e trafikut të drogës e prostitucionit. Nuk mund të përballohet ky standart jetese me shtesat në rrogë që reklamon kryeministri, të cilat, edhe pse në përqindje mund të vlerësohen të konsiderueshme, në vlerën reale, duke patur parasysh rritjen e çmimeve dhe inflacionin, janë thuajse asgjë.
Le t’i kthehemi tani opozitës. Përballë kësaj situate ne kemi një opozitë të ndarë në dy pjesë: atë të Edi Ramës dhe atë të Ilir Metës. Ky i pari po ndjek taktikën e akuzave për paaftësi dhe keqeverisje të Berishës, por edhe për korrupsion dhe plane për të uzurpuar institucionet, por pa mundur të bindë opinioni se nuk është e vërtetë akuza se midis tij dhe Berishës ka një marrëveshje që lidhet me ndarjen e përfitimeve korruptive të pushtetit nëpërmjet oligarkësh që shërbejnë si ura lidhëse midis të dy palëve që në fakt janë edhe dy pushtetet më të rëndësishme në vend: pushteti qendror dhe pusheti lokal i kryeqytetit. Kjo është akuza e partisë së Ilir Metës, i cili, duke pasur edhe avantazhin se është vetëm në opozitë, për ta provuar atë, në mënyrë që të tërheqë edhe më rreth vetes militantë socialistë, paraqet kërkesat radikale të daljes nga Parlamenti dhe largimin e Berishës, të cilat Rama nuk i bën sipas tij në emër të respektit për lojën institucionale.
Por ajo që bije në sy tek të dy këto forca opozitare është se asnjëra nuk merret seriozisht dhe me themel me sistemin e korrupsionit të ngritur. Për hir të së vërtetës duhet pranuar se herë pas here fjalën “korrupsion” e përmendin qoftë Rama qoftë Meta, por vetëm në mënyrë të përgjithshme dhe duke ia atashuar vetëm Berishës. (Meta herë herë edhe të dyve). Ata flasin aq shumë për Gërdecin si krim dhe korrupsion qeveritar i Berishës dhe njerëzve të tij, por askush nuk përmend Delijorgjin jo vetëm si person, por edhe si metaforë e sistemit, pra në atë mënyrë që të synojë të demaskojë formën se si ka funksionuar Delijorgji si fenomen ku, përveç denoncimit të lidhjeve të tij të vjetra dhe të reja, të paraqitet një projekt serioz dhe bindës për rrugët që do të ndjekin ata për eliminimin e këtij sistemi që na ka futur në qorrsokak vetshkatërrues. Kjo nuk bëhet për dy arësye: e para, sepse kështu dalin të implikuar edhe shumica e liderve të opozitës dhe, e dyta, sepse ata ose nuk e dëshirojnë ndërrimin e këtij sistemi ose ndjehen të pafuqishëm para tij sepse janë të kapur prej tij. Dhe kështu harohet se, tek e fundit, ajo për çka akuzohet Berisha është pikërisht mosmbajtja e premtimit për çmontimin e sistemit, megjithë fjalët e mëdha dhe akuzat e mëdha para se të vinte në pushtet. Të mbetesh thjesht e vetëm tek çmontimi i Berishës do të thotë të kthehesh atje ku ishe, tek riardhja në krye të sistemit të aktorëve që ai ka akuzuar për ndërtimin e tij. Fakti që Rama dhe Meta janë protagonistë kryesorë në këtë ndërtim afërmendsh e ul jashtë mase kredibilitetin në ta. Edhe ata vetë e dinë se janë në një rreth vicioz. Në këto kushte u mbetet vetëm teatri i luftës ndaj personave. Por në këtë luftë njerëzit shohin, të lodhur, një film që tashmë e kanë parë disa herë. Vakësia e mitingut të para dy ditëve, megjithë dramacitetin që shkakatoi në shtëpitë shqiptare vdekja misterioze e Trebickës, ishte shprehje eksplicite e kësaj lodhjeje që është edhe sinjal se diçka thelbësore duhet të ndryshojë për ta kthyer politikën nga teatër aktorësh shtijnakë e të konsumuar në arenë lëvizjesh që çlirojnë energji dhe besim ndryshimi të vërtetë. (Korrieri, 22 shtator 2008)