Pse po kthehemi në kosh plehërash

Mbi takimin Berisha Berlusconi

Presidenti i rajonit të Puglias, Nichi Vendola, gjatë një interviste të para disa ditëve, u pyet nga një gazetare italiane edhe për mundësinë e ndërtimit të një termocentrali bërthamor në Puglia. Kjo, sepse flitet se Puglia është një nga zonat e mundshme të projektuara për një ndërtim të tillë. Përgjigja që dha Vendola ishte: « Për të ndërtuar një termocentral bërthamor në Puglia qeverisë do t’i duhet të vijë atje me ushtri. » Në fakt aq e fortë është ndjeshmëria e opinionit publik italian kundër termocentraleve bërthamore saqë qeveria e Berlusconit,  që e ka rihapur çështjen e lejimit të ndërtimit të bërthamorëve, meqënëse është në prag të zgjedhjeve rajonale, ku kandidon edhe Vendola për t’u zgjedhur për herë të dytë president, nuk i ka bërë publike rajonet ku mendon se mund të ndërtojë termocentralet bërthamore sepse kjo do t’i sillte humbjen në ato rajone. Italianët, pra, edhe kur mendojnë se mund të kenë nevojë për bërthamorë thonë se, gjithsesi, kjo duhet të bëhet larg bythës së tyre.
Dhe ja ku u del në ndihmë «presidentit i rajonit të Shqipërisë», Sali Berisha, i cili përsëriti edhe një herë propozimin për të ofruar tokën shqiptare si mundësi për ndërtimin e një termocentrali bërthamor. Dhe kjo pasi kryeministri ynë bëri edhe një ekspoze ku, midis të tjerash, tha se qeveria e tij planifikon të ndërtojë mbi katërqind hidrocentrale të vegjël e të mëdhenj në lumenjtë e Shqipërisë, e tece, e parkun më të madh eolik në Evropë, pa përmendur tecin me qymyr në Durrës. Berisha pra, edhe një herë, pa u marrë leje shqiptarëve, u ofroi tokën e tyre italianëve dhe kujtdo qoftë, për të ndërtuar ato që ata nuk guxojnë t’i ndërtojnë në vendet e tyre pasi nuk i lejon popullsia.
Për të kuptuar se pse italianët ia lejojnë vetes ta përdorin Shqipërinë si «kosh plehërash», siç e quajti edhe vetë shtypi italian këto ditë, mjafton të kesh parasysh batutën e Berlusconit kur tha se, për trafikimin e femrave të bukura shqiptare, italianët janë të gatshëm ta mbyllin një sy, batutë kjo që sikur erdhi për të ilustruar  një vlerësim të shtypit francez të vetëm dy ditëve më parë që shkruan se Italia, nga një vend që ka qenë « laboratori i avangardës së Evropës » po shkon « drejt barbarizimit», po « kthehet në një vend provincial », « me një klasë politike provinciale », « me televizione që kanë mbetur në vitet 80, me programe « të dielëzuar », « me talk show gjithë britma », « me shalë e bythë jashtë », që i ka ndërtuar pikërisht Berlusconi. (Liberation, 11 shkurt 2010)
Pra problemi nuk është pse kërkon Berlusconi ta shndërrojë Shqipërinë në një kosh plehërash të Italisë, por pse kërkon ta shndrrojë kështu një shqiptar si Berisha. Pyetja që mund të shtrohet është: e bën nga halli, e bën nga padituria, apo çfarë ? Gjykimi im është se Berisha e bën këtë nga halli dhe padituria bashkë, e jo vetëm, por   edhe nga një ndjenjë papërgjegjshmërie morale ndaj bashkëqytetarëve të tij, që është karakteristike për të gjithë klasën tonë politike. Mund të quhet edhe kriminale pa patur frikë se po bën ndonjë teprim. Por cili është halli i Berishës që e çon deri në këtë krim ndaj vendit e ndaj brezave që do të vijnë - shtrohet pyetja. Halli i Berishës është i thjeshtë : të qëndrojë në pushtet me çdo kusht. Dhe me këtë ofrim të tokës së Shqipërisë Berlusconit ai mendon se do të mund të zgjidhë dy probleme serioze përsa i përket qëndrimit në pushtet. Së pari, të zgjidhë problemin e mbështetjes ndërkombëtare për qeverisjen e tij, duke patur parasysh edhe gurguletë e kontestimet e kohëve të fundit nga ana e opozitës. Së dyti, çka sipas mendimit tim është kryesorja, synon të zgjidhë një problem edhe më të madh. Arka e shtetit shqiptar është bosh ose është duke u zbrazur pasi vendi është në krizë ekonomike. Për hir të së vërtetës duhet thënë se shkaku i kësaj krize nuk është thjesht e vetëm qeveria Berisha. Sipas gjykimit tim Shqipëria po kalon një krizë ekonomike që lidhet me shterimin e burimeve kryesore që e kanë mbajtur ekonominë më këmbë deri vitet e fundit. Nuk ka dyshim, tashmë, se industria e ndërtimit, që ka qenë ajo kryesorja në vend, është frenuar pas lulëzimit që pati në dhjetëvjeëçarin 1995 – 2005 për disa arësye ndër të cilat do të veçoja si më kryesoret: pakësimin e kërkesës për banim të njerëzve e lidhur kjo edhe me rënien dramatike të cilësisë së jetës në qytetet kryesore të vendit për shkak të urbanizimit të egër, pakësimin e të ardhurave të emigrantëve, pakësimin e investimit të parave të pista të drogës e prostitucionit në këtë industri. Ndërkaq burime të tjera ka pak sepse shumë pak është investuar tjetërkund për shkak të politikave të keqorientuara. Kështu që, për të mbajtur në këmbë administratën dhe kastën rreth tij, që e mban edhe në pushtet, si dhe për të evituar një rënie dramatike të mirëqënies që do ta fuste vendin në krizë edhe më të thellë social politike, Berishës i duhen para. Dhe rruga më e shkurtër për të siguruar këto para dhe për të mbajtur pushtetin është të shesë ç’mund të shitet nga ky vend njëlloj si ai i falimentuari që shet edhe plaçkat e shtëpisë për të paguar borxhet. Dhe në këtë pikë del edhe paaftësia apo padituria e qeverisë së Berishës. Në fakt ekonomia shqiptare, qysh kur erdhi Berisha në pushtet, i ka pasur këto simptoma sëmundjeje dhe një qeveri e aftë e inteligjente do të duhej të projektonte një ndryshim të politikave ekonomike në mënyrë që investimet të kanalizoheshin tjetërkund. Mirëpo kjo nuk është bërë, dhe jo thjesht për shkak të  mungesës së vizioneve, por për shkak të faktit se qeveria nuk ka qenë asnjëherë tek ne shprehëse e interesave të popullsisë së gjerë, por shprehëse e interesave të një ekonomie pakice biznesesh që ndryshe cilësohen si biznese « kafsho dhe ik ». Eshtë kjo që nuk e ka lejuar të ndërtojë politika ekonomike që do të siguronin atë që në botë, prej kaq kohësh, sot quhet zhvillim i qëndrueshëm.
Shkurt, pra, Berisha mendon se duke shitur çka mund të shitet me konçesion tek të huajt do të ketë mundësi të sigurojë, krahas mbështetjes politike, edhe atë të punësimit të ca shqiptarëve dhe të mbledhjes çfarë të mundë për të investuar kryesisht në rrugë apo edhe në vepra të tjera publike të cilat do t’ua japë me tenderime klientelës së tij. Në këto kushte klientela a djeshme e opozitës ose do të falimentojë ose do të mblidhet rreth sofrës së tij për të mbledhur thërrimet që do të lenë klentët besnikë të Berishës. Duke i shtuar kësaj edhe mbështetjen ndërkombëtare, veçanërisht italiane, për heqjen e vizave këtë vit, çka do të shërbente edhe si valvol shkarkimi për shqiptarët që do të jenë pa rrugëdalje në Shqipëri, Berisha mendon se do të mund të qeverisë për bukuri.
Ky është leximi im për lëvizjet e fundit të Berishës në takimin me Berlusconin.
Kësaj i duhet shtuar fakti se opozita, në vend se të bëjë një analizë të thellë kësaj gjendjeje, duke parë edhe përgjegjësitë e saj, në mënyrë që të ndërtojë një alternativë bindëse, bën një luftë krejtësisht superficiale. Sipas meje shkaku i mungesës së alternativës  është përsëri i njëjtë në thelb me atë që e shtyn Berishën në sillet kështu, dmth duke shitur interesat afatgjata të shqiptarëve. Rama dhe njerëzit e tij, të ndodhur përpara rrezikut të humbjes së çdo mundësie për t’u rikthyer në pushtet e për të shpëtuar interesat e tyre nga rreziku në rritje i klientelës së Berishës dhe Metës, po bëjnë një luftë për jetë a vdekje, në të cilën atyre u duhen aleatë nga të mundin, pavarësisht principshmërisë, ideve apo qëllimeve të tyre. Kjo shpjegon edhe faktin se në vend që të kishim një protestë të fortë të kësaj opozite ndaj takimit të Berishës me Berluskonin, qoftë edhe për deklaratën e turpshme të këtij të fundit lidhur me trafikimin e femrave shqiptare, opozita vazhdoi të merret vetëm me « të hapen a të mos hapen kutitë ». Sikur një të dhjetën e energjive që ka shpenzuar për luftën e kutive opozita ta kishte shpenzuar për të denoncuar brenda vendit, por edhe ndërkombëtarisht, tek partitë e majta evropiane, projektin e shndrrimit të Shqipërisë në kosh plehërash, e për të projektuar e propozuar një program alternativ për daljen nga kriza, jam i bindur se për këto projekte nuk do të flitej më. Mirëpo për këtë nuk e lejon e njëjta e keqe : funksionimi i saj në shërbim të ekonomisë « kafsho dhe ik. »
Eshtë e qartë se në këto kushte, Shqipëria e kthyer tashmë në një skelet të shqyer nga hijenat, nuk ka alternativë tjetër veçse të kthehet në koshin e plehërave të Evropës e të vazhdojë të ofrojë mish të freskët femrash për evropianë të edukuar sipas modelit Berlusconi. (Korrieri, 16 shkurt 2010)