Ka një të vërtetë që e ka provuar thuajse vazhdimisht eksperienca e marrëdhënieve njerëzore: njerëzit merren vesh me njëri tjetrin kur kanë synime të përbashkëta kurse është shumë e vështirë të merren vesh kur kanë synime të përkundërta. Synimet e përbashkëta, që shpesh shoqërohen edhe me emocione të përbashkëta, i shtyjnë të gjejnë pikat e takimit e konvergimit me njëri tjetrin, synimet e përkundërta i fusin në linja diverguese.
Nëse do të kërkojmë të shpjegojmë thelbin e krizës që kalon sot Shqipëria që po shfaqet me prodhimin me bollëk të ngjarjeve/kriza të cilat mbulojnë njëra tjetrën – siç janë dhe sherret e fundit në Parlament - duke mbetur të paasimiluara, pra pa nxjerrë konkluzione prej tyre dhe pa gjetur zgjidhje të problemeve që ato venë në dukje, as marrëveshje dhe as paqe, do të vemë re se, në thelbin e tyre, qëndron kundërshtia në themel e synimeve të palëve të ndryshme dhe, më anë tjetër, mungesa e respektit për ligjin dhe e autoritetit të institucioneve që vendosin marrveshjen dhe paqen midis palësh me synime të kundërta.
Në shkrimin para këtij me titull “Për një sintezë politike” ngrija çështjen e nevojës së një sinteze midis periudhës berishiane të viteve 1992-1997 dhe asaj nanojane të viteve 1997 – 2005. Sipas çka propozoj vullnetit për pushtet të Berishës së parë që ai sot e identifikon me vullnetin për ndërtimin e shtetit ligjor t’i “heqim” elementët autoritaristë që ai ka shfaqur asokohe dhe ta bashkojmë me arritjet në kahen e lirisë që kemi patur gjatë këtyre tetë vjetëve duke u “hequr” atyre lirinë për të vjedhur e, mbi të gjitha, humbjen e autoritetit të shtetit. Kjo është rruga më normale e procedimit për këdo që pretendon se mëson nga përvoja e së kaluarës. Ndërkaq kjo nuk po ndodh, përkundrazi, kemi prirjen për ruajtjen e një antiteze permanente. Në argumentet pse kjo nuk ndodh, pra pse nuk jemi në gjendje të bëjmë këtë sintezë përmendja edhe mungesën e aktorëve jashtë këtyre dy palëve që do të mund të ndihmonin në bërjen e kësaj sinteze. Një simpatizant i LSI më tha se gabohesha sepse kisha harruar partinë e Metës.
Le të përpiqem të shtjelloj arsyetimin që shtjellova me simpatizantin e LSI-së duke ngulmuar se LSI është edhe ajo një palë obstruksioniste e llojit të vet që i bën obstruksion të dyja palëve dhe jo një katalizator që mund të krijojë sintezë, - sepse mendoj se ky shtjellim i shërben jo thjeshtë LSI-së por, sadopak, kthjellimit të krizës politike që po kalojmë, pa pretenduar ta shteroj problematikën e saj.
Më së pari duhet të themi se është e qartë se synimi i shpallur i Berishës, lufta kundër korrupsionit, është bash e kundërta e synimit të shpallur të socialistëve. Qysh në fushatën elektorale e tash e mbrapa socialistët kanë për synim parësor rrëzimin e Berishës duke e paraqitur atë si rrezik për “arritjet” e tyre demokratike, por pa arritur të bindin se nuk e shohin si rrezik të zbulimit dhe dënimit të korrupsionit të tyre. Pra më duket e qartë se është e vështirë të gjendet marrëveshja midis këtyre dy palëve sepse kanë synime të kundërta. Të kundrëta janë synimet edhe nëse sejcila palë synon vetëm një gjë pushtetin e vet duke përdorur njëra antiberishizmin dhe tjera antikorrupsionin thjeshtë si mjet. Marrëveshje midis këtyre dy palëve do të ishte e mundur sikur brenda PS të kishte filluar një lëvizje për katarsis të vërtetë të partisë e, në këtë rast, grupi që do të ndërmerrte këtë lëvizje mund të kishte tjetër qasje ndaj politikave antikorrupsion të Berishës e më tepër gatishmëri për të bashkëpunuar me të në këtë drejtim duke e kontrolluar. Po kështu mund të kishte prirje për marrveshje nëse brenda PD do të kishte një grup që do të gjykonte se autoritarizmi i Berishës është rrezik më i madh se mafja që ka kapur shtetin, çka do t’i çonte, po ashtu, në qasje tjetër ndaj PS-së.
Ndërkaq, po të vesh re spektrin politik, si të majtë edhe të djathtë, do të vemë re se brenda mazhorancës vështirë se mund të thuash se të gjitha partitë e koalicionit kanë pasur si kryesynim çështjen e luftës kundër korrupsionit. Aq më tepër po të kesh parasysh disa parti që i polli Dushku dhe që kaluan në krahun e Berishës pasi morën votat e socialistëve. Kurse në krahun opozitar Partitë aleate të PS luftën kundër korrupsionit as nuk e përmendin, madje i tremben kësaj si shejtani thimjanit.
E vetmja parti që ka në programin e saj antikorrupsionin dhe që vazhdon ta përmendë atë është LSI. Edhe votat ajo i ka marrë kryesisht nga rradhët e atyre votuesve që më një anë kishin rezerva ndaj Berishës, por më anë tjetër nuk duronin më regjimin e korruptuar të socialistëve. LSI, pra, jo vetëm duket si partia ideale për të qenë aktive në sintezën për të cilën bëj fjalë - nëse do të kremi parasysh çka thash në krye se kur synimi është arritja e së njëjtës pikë mund të diskutohet për rrugët se si të shkohet atje, - por edhe zbërthyesja më e mirë e situatës ku ndodhemi pasi ngërthen në vetvete kontradiktat e kësaj krize. Në vend të sintezës mua më rezulton se LSI me një strategji sterile barazlargimi si nga PD-ja dhe nga PS-ja nuk po bën gjë tjetër veçse një obstruksionizëm dy kahesh. Le të shpjegohem: LSI ka deklaruar mëse një herë, jo rastësisht në formë negative, se me PS e ndan korrupsioni kurse me PD e ndan mosbesmi ndaj Berishës dhe jo të kundërtën se me PD e bashkon antikorrupsioni kurse me PS e bashkon lufta kundër autoritarizmit. (Hoqa këtu çështjen e manipulimit të zgjedhjeve që ajo ia vesh të dy palëve). Edhe në numrin e fundit të gazetës së LSI citohej kryetari i LSI, Meta, sipas të cilit nuk mund të ketë bashkëpunim me të majtën pa luftën kundër korrupsionit duke u nënkuptuar gjithashtu se nuk ka bashkëpunim me Berishën. Është e qartë se LSI në fakt kërkon dy gjëra të pamundura për momentin: që PS të bëjë katarsis kurse PD të nxjerrë një tjetër lider duke zbuluar se, tek e fundit, bashkëpunimi midis saj dhe këtyre dy partive është larg.
Ky barazlargim steril të bën të mendosh dy gjëra: ose se LSI ka paqartësi në synimet e saj dmth se nuk ka caktuar prioritetet ose se i leverdis kjo gjendje krize sepse kështu mendon se mund të mbahet edhe një vit Berisha në gjendje paqeverisshmërie derisa LSI të fuqizohet e të luajë pastaj për vete në krahun e majtë një rol të rëndësishëm. Kuptohet se varianti i dytë, që është edhe më i besueshmi, nuk merr parasysh interesat e vendit sepse një vit e gjysëm paqeverishmëri do të ishte katastrofk për vendin. Ndërkaq, sikur LSI të kishte prioritet luftën kundër korrupsionit normalisht do të ishte më afër PD-së dhe, në këtë rast, mund të kërkonte të gjente rrugët e marrëveshjes se si antikorrupsioni të kryehej sa më me efikasitet dhe të evitohej që ai të kthehej në mjet sundimi për Berishën. Kurse po të kishte prioritet rrëzimin e Berishës do të ishte më afër me PS dhe do të gjente rrugët për ta rrëzuar duke lënë në plan të dytë korrupsionin.
Një çështje që e ve në dukje rolin dy herë obstruksionit të LSI është ajo e Prokurorit të Përgjithshëm. Po të pyesësh demokratët nëse duhet hequr apo jo Prokurori i Përgjithshëm ata të thonë “po” sepse ai, sipas tyre, ka penguar luftën kundër korrupsionit. Nëse do të pyesësh socialistët dhe aletatët e tyre ata të thonë “jo” sepse Berisha kërkon të verë prokuror me të cilin të sundojë. Nëse do të pyesësh LSI-stët ato të thonë edhe “po” edhe “jo”. “Po” sepse është përgjegjës për mungesën e luftës kundër korrupsionit, “jo” sepse po e mori në dorë Berisha prokurorinë na rrezikon. (ky është një arësyetim që e dëgjon edhe nga shumë të tjerë që nuk e mohojnë dot përgjegjësinë e Prokurorit, por që, megjithatë, duke folur vetëm për rrezikun që paraqet Berisha pengojnë që ai të hiqet pa na bindur nëse kanë hallin e demokracisë apo punojnë për ruajtjen e sistemit të korrupsionit.) Kuptohet se argumenti më i fortë i tyre është shembulli që dha Fatos Nano ku lufta kundër korrupsionit nuk qe qëllim, por mjet. Megjithatë duhet të vemë në dukje se katarsisi i dështuar apo i keqpërdorur i Nanos nuk ka mundur të frenojë procesin që lindi me atë lëvizje. Ai tregoi se ndjeshmëria e njerëzve ishte përqendruar në këtë çështje të cilën që prej asaj kohe e kemi si prioritet të politikës pasi e ndjejmë se pa ndryshuar ky sistem zorr se do të mund të kemi edhe përmirësime të jetës social ekonomike. Ky prioritet bëri që Meta ta zgjedhë si kryemotiv të ndarjes së tij me socialistët e Nanos; po ky prioritet ka bërë që Berisha ta ketë kryemotivin e vet të luftës plitike.
Ja pse ngulmoj se çdo moment duhet të ketë prioritetin e vet ku duhet të përqendrohet aktiviteti politik dhe se, për momentin ku ndodhemi, rreziku më i madh në të cilin ndodhet vendi është kapja e shtetit mga mafja jo autoritarizmi i Berishës. Nisur nga ky vlerësim them se duke u vënë theksi tek e kundërta, pra tek frika e autoritarizmit të Berishës me synim pengimin e çdo veprimi të tij ose duke u barazlarguar siç bën LSI, mund të përballemi nesër me disa rreziqe sipas meje më të mëdha: i pari është ai që të mbetemi atje ku kemi qenë, pra të kapur nga mafja. I dyti që, nëse Berisha nuk përkrahet në luftën kundër korrupsionit duke u kontrolluar, atëhere, në mungesë përkrahjeje – ku edhe vetë kontrollin në këtë rast e shoh si përkrahje - kjo luftë rrezikon të bëhet edhe më keq e ndër këto të këqija është edhe rreziku që Berisha, për të ruajtur pushtetin të mbështetet në segmente të sistemit të korrupsionit që janë afër tij duke i dhënë kështu ndoshta një impuls edhe më të madhe disa metastazave të tij e duke u justifikuar më anën tjetër se nuk e lufton dot korrupsionin sepse nuk e lenë të heqë prokurorin.
Ja pse mendoj se barazlargimi i LSI dhe qëndrime të ngjashme obstruksioniste që synojnë krizë permanente janë steril dhe, në rastin më të mirë, thjeshtë të motivuar nga vënia e intersesit të pushtetit për pushtet mbi vizionin e pushtetit për t’i shërbyer vendit, kurse në rastin më të keq i shërbejnë ruajtjes së statukuosë pasi një krizë permanente dhe paqeverisshmërie mbi të gjitha i shërben mbijetesës dhe fuqizimit të mafjes. Në këto kushte LSI humbet arsyen e lindjes së saj sepse në thelb humbet atë votues që nuk kërkon as të kthehemi në sistemin e parë të Berishës dhe as në sistemin e korrupsionit të socialistëve. (Korrieri, 10 mars 2005)
Nëse do të kërkojmë të shpjegojmë thelbin e krizës që kalon sot Shqipëria që po shfaqet me prodhimin me bollëk të ngjarjeve/kriza të cilat mbulojnë njëra tjetrën – siç janë dhe sherret e fundit në Parlament - duke mbetur të paasimiluara, pra pa nxjerrë konkluzione prej tyre dhe pa gjetur zgjidhje të problemeve që ato venë në dukje, as marrëveshje dhe as paqe, do të vemë re se, në thelbin e tyre, qëndron kundërshtia në themel e synimeve të palëve të ndryshme dhe, më anë tjetër, mungesa e respektit për ligjin dhe e autoritetit të institucioneve që vendosin marrveshjen dhe paqen midis palësh me synime të kundërta.
Në shkrimin para këtij me titull “Për një sintezë politike” ngrija çështjen e nevojës së një sinteze midis periudhës berishiane të viteve 1992-1997 dhe asaj nanojane të viteve 1997 – 2005. Sipas çka propozoj vullnetit për pushtet të Berishës së parë që ai sot e identifikon me vullnetin për ndërtimin e shtetit ligjor t’i “heqim” elementët autoritaristë që ai ka shfaqur asokohe dhe ta bashkojmë me arritjet në kahen e lirisë që kemi patur gjatë këtyre tetë vjetëve duke u “hequr” atyre lirinë për të vjedhur e, mbi të gjitha, humbjen e autoritetit të shtetit. Kjo është rruga më normale e procedimit për këdo që pretendon se mëson nga përvoja e së kaluarës. Ndërkaq kjo nuk po ndodh, përkundrazi, kemi prirjen për ruajtjen e një antiteze permanente. Në argumentet pse kjo nuk ndodh, pra pse nuk jemi në gjendje të bëjmë këtë sintezë përmendja edhe mungesën e aktorëve jashtë këtyre dy palëve që do të mund të ndihmonin në bërjen e kësaj sinteze. Një simpatizant i LSI më tha se gabohesha sepse kisha harruar partinë e Metës.
Le të përpiqem të shtjelloj arsyetimin që shtjellova me simpatizantin e LSI-së duke ngulmuar se LSI është edhe ajo një palë obstruksioniste e llojit të vet që i bën obstruksion të dyja palëve dhe jo një katalizator që mund të krijojë sintezë, - sepse mendoj se ky shtjellim i shërben jo thjeshtë LSI-së por, sadopak, kthjellimit të krizës politike që po kalojmë, pa pretenduar ta shteroj problematikën e saj.
Më së pari duhet të themi se është e qartë se synimi i shpallur i Berishës, lufta kundër korrupsionit, është bash e kundërta e synimit të shpallur të socialistëve. Qysh në fushatën elektorale e tash e mbrapa socialistët kanë për synim parësor rrëzimin e Berishës duke e paraqitur atë si rrezik për “arritjet” e tyre demokratike, por pa arritur të bindin se nuk e shohin si rrezik të zbulimit dhe dënimit të korrupsionit të tyre. Pra më duket e qartë se është e vështirë të gjendet marrëveshja midis këtyre dy palëve sepse kanë synime të kundërta. Të kundrëta janë synimet edhe nëse sejcila palë synon vetëm një gjë pushtetin e vet duke përdorur njëra antiberishizmin dhe tjera antikorrupsionin thjeshtë si mjet. Marrëveshje midis këtyre dy palëve do të ishte e mundur sikur brenda PS të kishte filluar një lëvizje për katarsis të vërtetë të partisë e, në këtë rast, grupi që do të ndërmerrte këtë lëvizje mund të kishte tjetër qasje ndaj politikave antikorrupsion të Berishës e më tepër gatishmëri për të bashkëpunuar me të në këtë drejtim duke e kontrolluar. Po kështu mund të kishte prirje për marrveshje nëse brenda PD do të kishte një grup që do të gjykonte se autoritarizmi i Berishës është rrezik më i madh se mafja që ka kapur shtetin, çka do t’i çonte, po ashtu, në qasje tjetër ndaj PS-së.
Ndërkaq, po të vesh re spektrin politik, si të majtë edhe të djathtë, do të vemë re se brenda mazhorancës vështirë se mund të thuash se të gjitha partitë e koalicionit kanë pasur si kryesynim çështjen e luftës kundër korrupsionit. Aq më tepër po të kesh parasysh disa parti që i polli Dushku dhe që kaluan në krahun e Berishës pasi morën votat e socialistëve. Kurse në krahun opozitar Partitë aleate të PS luftën kundër korrupsionit as nuk e përmendin, madje i tremben kësaj si shejtani thimjanit.
E vetmja parti që ka në programin e saj antikorrupsionin dhe që vazhdon ta përmendë atë është LSI. Edhe votat ajo i ka marrë kryesisht nga rradhët e atyre votuesve që më një anë kishin rezerva ndaj Berishës, por më anë tjetër nuk duronin më regjimin e korruptuar të socialistëve. LSI, pra, jo vetëm duket si partia ideale për të qenë aktive në sintezën për të cilën bëj fjalë - nëse do të kremi parasysh çka thash në krye se kur synimi është arritja e së njëjtës pikë mund të diskutohet për rrugët se si të shkohet atje, - por edhe zbërthyesja më e mirë e situatës ku ndodhemi pasi ngërthen në vetvete kontradiktat e kësaj krize. Në vend të sintezës mua më rezulton se LSI me një strategji sterile barazlargimi si nga PD-ja dhe nga PS-ja nuk po bën gjë tjetër veçse një obstruksionizëm dy kahesh. Le të shpjegohem: LSI ka deklaruar mëse një herë, jo rastësisht në formë negative, se me PS e ndan korrupsioni kurse me PD e ndan mosbesmi ndaj Berishës dhe jo të kundërtën se me PD e bashkon antikorrupsioni kurse me PS e bashkon lufta kundër autoritarizmit. (Hoqa këtu çështjen e manipulimit të zgjedhjeve që ajo ia vesh të dy palëve). Edhe në numrin e fundit të gazetës së LSI citohej kryetari i LSI, Meta, sipas të cilit nuk mund të ketë bashkëpunim me të majtën pa luftën kundër korrupsionit duke u nënkuptuar gjithashtu se nuk ka bashkëpunim me Berishën. Është e qartë se LSI në fakt kërkon dy gjëra të pamundura për momentin: që PS të bëjë katarsis kurse PD të nxjerrë një tjetër lider duke zbuluar se, tek e fundit, bashkëpunimi midis saj dhe këtyre dy partive është larg.
Ky barazlargim steril të bën të mendosh dy gjëra: ose se LSI ka paqartësi në synimet e saj dmth se nuk ka caktuar prioritetet ose se i leverdis kjo gjendje krize sepse kështu mendon se mund të mbahet edhe një vit Berisha në gjendje paqeverisshmërie derisa LSI të fuqizohet e të luajë pastaj për vete në krahun e majtë një rol të rëndësishëm. Kuptohet se varianti i dytë, që është edhe më i besueshmi, nuk merr parasysh interesat e vendit sepse një vit e gjysëm paqeverishmëri do të ishte katastrofk për vendin. Ndërkaq, sikur LSI të kishte prioritet luftën kundër korrupsionit normalisht do të ishte më afër PD-së dhe, në këtë rast, mund të kërkonte të gjente rrugët e marrëveshjes se si antikorrupsioni të kryehej sa më me efikasitet dhe të evitohej që ai të kthehej në mjet sundimi për Berishën. Kurse po të kishte prioritet rrëzimin e Berishës do të ishte më afër me PS dhe do të gjente rrugët për ta rrëzuar duke lënë në plan të dytë korrupsionin.
Një çështje që e ve në dukje rolin dy herë obstruksionit të LSI është ajo e Prokurorit të Përgjithshëm. Po të pyesësh demokratët nëse duhet hequr apo jo Prokurori i Përgjithshëm ata të thonë “po” sepse ai, sipas tyre, ka penguar luftën kundër korrupsionit. Nëse do të pyesësh socialistët dhe aletatët e tyre ata të thonë “jo” sepse Berisha kërkon të verë prokuror me të cilin të sundojë. Nëse do të pyesësh LSI-stët ato të thonë edhe “po” edhe “jo”. “Po” sepse është përgjegjës për mungesën e luftës kundër korrupsionit, “jo” sepse po e mori në dorë Berisha prokurorinë na rrezikon. (ky është një arësyetim që e dëgjon edhe nga shumë të tjerë që nuk e mohojnë dot përgjegjësinë e Prokurorit, por që, megjithatë, duke folur vetëm për rrezikun që paraqet Berisha pengojnë që ai të hiqet pa na bindur nëse kanë hallin e demokracisë apo punojnë për ruajtjen e sistemit të korrupsionit.) Kuptohet se argumenti më i fortë i tyre është shembulli që dha Fatos Nano ku lufta kundër korrupsionit nuk qe qëllim, por mjet. Megjithatë duhet të vemë në dukje se katarsisi i dështuar apo i keqpërdorur i Nanos nuk ka mundur të frenojë procesin që lindi me atë lëvizje. Ai tregoi se ndjeshmëria e njerëzve ishte përqendruar në këtë çështje të cilën që prej asaj kohe e kemi si prioritet të politikës pasi e ndjejmë se pa ndryshuar ky sistem zorr se do të mund të kemi edhe përmirësime të jetës social ekonomike. Ky prioritet bëri që Meta ta zgjedhë si kryemotiv të ndarjes së tij me socialistët e Nanos; po ky prioritet ka bërë që Berisha ta ketë kryemotivin e vet të luftës plitike.
Ja pse ngulmoj se çdo moment duhet të ketë prioritetin e vet ku duhet të përqendrohet aktiviteti politik dhe se, për momentin ku ndodhemi, rreziku më i madh në të cilin ndodhet vendi është kapja e shtetit mga mafja jo autoritarizmi i Berishës. Nisur nga ky vlerësim them se duke u vënë theksi tek e kundërta, pra tek frika e autoritarizmit të Berishës me synim pengimin e çdo veprimi të tij ose duke u barazlarguar siç bën LSI, mund të përballemi nesër me disa rreziqe sipas meje më të mëdha: i pari është ai që të mbetemi atje ku kemi qenë, pra të kapur nga mafja. I dyti që, nëse Berisha nuk përkrahet në luftën kundër korrupsionit duke u kontrolluar, atëhere, në mungesë përkrahjeje – ku edhe vetë kontrollin në këtë rast e shoh si përkrahje - kjo luftë rrezikon të bëhet edhe më keq e ndër këto të këqija është edhe rreziku që Berisha, për të ruajtur pushtetin të mbështetet në segmente të sistemit të korrupsionit që janë afër tij duke i dhënë kështu ndoshta një impuls edhe më të madhe disa metastazave të tij e duke u justifikuar më anën tjetër se nuk e lufton dot korrupsionin sepse nuk e lenë të heqë prokurorin.
Ja pse mendoj se barazlargimi i LSI dhe qëndrime të ngjashme obstruksioniste që synojnë krizë permanente janë steril dhe, në rastin më të mirë, thjeshtë të motivuar nga vënia e intersesit të pushtetit për pushtet mbi vizionin e pushtetit për t’i shërbyer vendit, kurse në rastin më të keq i shërbejnë ruajtjes së statukuosë pasi një krizë permanente dhe paqeverisshmërie mbi të gjitha i shërben mbijetesës dhe fuqizimit të mafjes. Në këto kushte LSI humbet arsyen e lindjes së saj sepse në thelb humbet atë votues që nuk kërkon as të kthehemi në sistemin e parë të Berishës dhe as në sistemin e korrupsionit të socialistëve. (Korrieri, 10 mars 2005)
No comments:
Post a Comment